|
Xarajatlar
bo’yicha etakchi
bo’lishi
Keng
differentsiatsiyalani
shi
Optimal
xarajatlar
Fokuslangan past
xarajatlar va
differentsiyalanish
Strategik
maqsad
Barcha bozorga
yo’naltirish
Barcha bozorga
yo’naltirish
Qadiryatlarni
baholaydigan
xaridor
Tor bozor
«nisha»si, xaridor
didi barcha
xaridorlar dididan
farq qiladi
Raqobat
ustivorligining
asosi
Xarajatlar
raqobatchilarga
nisbatan pastroq
Raqobatchi farq
qiladigan narsani
tavsiya qilish
qobiliyati
Xaridorlarga
ko’proq pullarga
ko’proq
qadriyatlarni
tavsiya qilish
qobiliyati
Xizmat
ko’rsatadigan
segmentda pastroq
xarajatlarga ega
bo’lish yoki
o’ziga xos tovarni
tavsiya qilish
qobiliyati
Tovarlar turi
(assortimenti)
Ortiqchalikdagi
xolos asosiy
sifatli mahsulot
Tovar turlari ko’p,
keng doiralardan
tanlash mumkin
Tovar
tafsifnomasi –
yaxshidan juda
yaxshigacha
Segmentning
o’ziga xos
ehtiyojlarini
qondirish
Ishlab chiqarish
Tovar sifatiga
ziyon
keltirmaydagan
xarajatlar
kamaytirish
yo’llarini
doimiy ravishda
izlanish
Xaridorlar uchun
qadriyatlar yaratish
yo’llarini izlash,
ustivor tovarni
yaratish
O’ziga xos sifat
tafsifnomalarni
joriy etish
Mazkur
segmentga mos
tovar ishlab
chiqarish
Marketing
Tovarni
xarajatlarini
kamaytiradigan
belgilarga
e’tibor berish
Xaridor to’lashga
rozi bo’ladigan
tovar sifatini
yaratish
Differentsiyalashis
hga ketgan
qoplaydigan baho
qo’yish
Raqobatchilarnin
g tovarga
o’xshash tovarni
arzonroq bahoda
tafsiya qilish
Noyob
imokniyatlarni
maxsus xaridorlar
talabini
qondirishga
moslashtirish
Strategiya
qo’llash
Oqilona baho
(yaxshi qariyat)
Xaridorlar to’lashga
rozi bo’lgan har hil
sifat yaratish.
E’tiborni bir nechta
o’ziga xos belgilarga
jalb etib, tovar
«imiji»ni yaratish
Bir vaqtda
xarajatlarni
kamaytirishni va
sifatni oshirishni
boshqarish
Segmentga
raqobatchilarga
nisbatan yaxshiroq
xizmat ko’rsatish
36
Marketing tadqiqotlari xaridorlar uchun yuqori va quyi chegaralar
mavjudligini, ular ichida tovarlarning sifatini anglashlari bevosita narxga
bog'liqligini aniqladi: xaridor uchun tovar va xizmatlarga narxlarning mutlaqo
ma'lum darajasi mavjud bo'lib, ularni maqbul deb biladi. Ushbu daraja
xaridorlarning turli guruhlari uchun ularning ijtimoiy-iqtisodiy holati va bozor
sharoitlariga qarab farq qiladi.
Sanoat mahsulotlarining takomillashtirilgan texnik tavsiflari odatda yuqori
narxlar uchun asos bo'ladi. Ushbu ko'rsatkich iste'molchilar uchun katta foyda
keltiradigan mahsulotlar uchun muhim omil hisoblanadi.
Ham sanoat mahsulotlari, ham iste'mol tovarlari narxlarining xususiyatlarini
baholash amaliyotida u samarali hisoblanadi
korrelyatsiya va regressiya
bog'liqliklaridan foydalangan holda statistik tahlil qilish usuli,
narx parametrini
bilan bog'lash texnik xususiyatlari mahsulotlar.
Umuman olganda, bu bog'liqlik tenglama sifatida ifodalanishi mumkin:
;
bu erda K 1, ..., K n - mahsulotning texnik (iste'molchi) xususiyatlari;
B1, .., Bn - ko'rsatkichlar;
a
1 ,.... a n
- tenglamaning koeffitsientlari;
a 0 b 0 - tenglamaning erkin shartlari.
Amaldagi har bir tenglamaning koeffitsientlarining qiymatlari har bir parametrning
mahsulotning bozor narxiga ta'sirini miqdoriy ravishda aniqlashga imkon beradi.
Korrelyatsiya-regressiya bog'liqliklari ishonchli matematik aloqalar asosini
tashkil etuvchi statistik ma'lumot uchun qulay tarzda qo'llaniladi. Mahsulotni,
ayniqsa, texnik jihatdan murakkab bo'lgan uy-ro'zg'or buyumlarini va sanoat va
texnik maqsadlar uchun mahsulotlarni sotib olayotganda, xaridor mahsulotni sotib
olish uning uchun qancha turishini va uning ishlash muddati davomida umumiy
xarajatlar qancha bo'lishiga e'tibor beradi (iste'mol narxi):
Raqobatdosh mahsulotlardan birini tanlash imkoniyati bilan xaridor o'zining
umumiy xarajatlarini minimallashtirishga intiladi, ya'ni:
C sarfi -\u003e min.
37
Shu bilan birga, mahsulot sifati (mahsuldorlik, ishonchlilik, energiya sarfi,
texnik xizmat ko'rsatish qobiliyati va boshqalar) bilan operatsion xarajatlar o'rtasida
aniq bog'liqlik mavjud. Qoida tariqasida, bu qaramlik teskari, ya'ni. yuqori texnik
darajadagi va sifatli mahsulot, qoida tariqasida, uning ishlashi davomida ancha
samarali bo'ladi. Shunday qilib, tovar ishlab chiqaruvchisi iste'molchiga o'z
muammolarini eng samarali echimini ta'minlab, Ts iste'molini -\u003e min shartini
ta'minlab, o'z harakatlarini tabiiy ravishda ma'lum chegaralar ichida yuqori sotish
bahosi bilan qoplash huquqiga ega.
Shu bilan birga, xaridorlarni (marketing kommunikatsiyalarining turli
vositalaridan foydalangan holda) taklif etilayotgan tovarlardan foydalanganda
olishlari mumkin bo'lgan imtiyozlarga ishontirish kerak. Yangi mahsulotni sotish
narxini quyidagi munosabatlarga qarab baholash mumkin:
bu erda: sum - bu butun mahsulotni ishlatish muddati davomida yangi mahsulotni
ekspluatatsiya qilishning umumiy qiymati;
Tspr.n - \u200b\u200braqobatchining taklif qilgan tovarlarni iste'mol qilish narxi.
Taklif etilayotgan mahsulot narxidagi sifatni hisobga olishning yana bir usuli
sifatida mahsulotning raqobatbardoshligini aniqlashga asoslangan yondashuvdan
foydalanish mumkin:
Texnik-iqtisodiy raqobatdoshlikni teng darajada ushlab turish uchun yangi
mahsulot narxi quyidagi munosabatlar bilan aniqlanishi mumkin:
;
bu erda C kamchiliklari. - bazaviy (ma'lumotnoma) mahsulotni iste'mol qilish narxi;
3 ekspluatatsiya. - mahsulotning butun ishlash muddati davomida yangi mahsulotni
ekspluatatsiya qilish sohasidagi xarajatlar.
Jahon raqobati sivilizatsiyalar o'rtasidagi raqobat xarakterini tez sur'atlar bilan
egallamoqda - va bu oddiy haqiqatning dahshatli ma'nosi insoniyat tomonidan
endigina amalga oshirilmoqda. Buni tushunishning eng oson usuli - millatlararo
to'qnashuvlarga o'xshashlik, uni qo'zg'atish mantiqsizligi sababli alohida og'irlik
jinoyati: ularni o'chirish qiyin, chunki tomonlar turli xil qadriyatlar tizimida mavjud
va shuning uchun ham kelisha olmaydilar.
38
Do'stlaringiz bilan baham: |
