1. Maktabgacha yoshdagi bolalar ta`lim-tarbiyasiga qo`yiladigan Davlat talablari.
Tarbiyachi bolalarda “Uchinchi ming yillikning bolasi” dasturi asosida loyiq bilim, ko`nikma va
bolalarni rostgo`y, mehnatsevar bo`lishga, jonivor ozor bermaslikka, suvni, havoni, yerni iflos
Tarbiyachi ko`zlaydigan maqsadning yana bir qirrasi borki, u rivojlantiruvchi maqsaddir.
Bolalarning fikrlash qobiliyatini, nutqini, xotirasin, barqaror diqqatini rivojlantirish bilan rivojlantiruvchi
Chuqur mushohada yurituvchi, teran fikrli insonlardan hamma manfaatdor. Shu bois, tarbiyachi
pedagogik jarayonni tashkil qilishga bu jihatdan chetda qoldirmasligi maqsadga muvofiq. Ta`limiy,
tarbiyaviy, rivojlantiruvchi maqsad uyg`unlikda amalga oshiriladi. Bularning har qaysi biri ikkinchisini
Matematika, rasm mashg`ulotida bolalar sanab ajratishga, ovozni harakatni, paypaslab sanashda
va o`rgatgandan keyin “Bo`sh katakni to`ldir” o`yini o`ynatiladi. Har qaysi bolaga har xil kartochka
Bolalarga shunday topshiriq beriladi. Kartochkangizni zimdan kuzating. Birinchi katakka nisbatan
ikkinchi katakda, ikkinchi katakka nisbatan uchinchi katakda qanday o`zgarish bor. Shu o`zgarib
borishda to`lrtinchi bo`sh katakni to`ldiring. O`ng, chap, yuqori, past tushunchasi o`rgatilgandan keyin
kartochka quyidagi ko`rinishda tayyorlanadi.
Kartochkalardan qayta-qayta foydalanish maqsadida bolalarga bo`sh katak qalam bilan bajarish
taklif etiladi. Topshiriq boladan chuqur mushohada yuritilishni talab qiladi.
Badiiy adabiyot mashg`uolotida qaysidir ertak hikoya qilib berilgandan keyin ertak mazmuni
bo`yicha bolalar gapirib berishadi. So`ngra ertak mazmuni asosida ishlangan qirqimlarga ajratilgan
ramzli kartochkalar bilan “O`z o`rnini top” o`yini o`tkaziladi. Qirqimlarga ajratish bola yoshiga mos
ravishda ya`ni kichik guruh bolalariga qirqimlar soni oz ikkita, uchta qismdan iborat oddiy ko`rinishda
bo`ladi. Katta yoshli guruhlarda murakkablashadi. Bola o`ylab, fikrlab qismlarni joy-joyiga qo`yadi.
Joylashtirib bo`lgandan so`ng ertakning qayeri ekanligini gapirib beradi.
Vaqtdan unumli foydalangan holda tarbiyachining rasm mashg`ulotida bolalarni bir vaqtning
o`ziga aylana chizishga o`ziga aylana chizishga o`rgatishini, ekologik tarbiya berishni va fikrlashga
undashini quyidagi misolda ko`rish mumkin. Har bir bolaning rasm qog`oziga bulut va yomg`ir, daraxt,
avtomobil, quyosh, qush, gul, baliq, uy, zavod rasmlari chizib qo`yiladi
Bolalarga qaysi narsalar yerni, havoni, suvni ifloslantirsa ularni aylana ichiga olish yoki yoniga
char chizish topshirig`I beriladi. Bola har qaysi rasmni zimdan kuzatiladi, tabiatni ifloslantirishi bo`yicha
o`ylab, fikr yuritadi.
Bolalar tafakkurini ya`ni fikrlash qobiliyatini rivojlantirishda bolalarga jumboqli topshiriqlar bilan
murojaat etish ham katta samara beradi. Bola oldida sabzavotlar rasmi chizilgan kartochkalar.
Tarbiyachida esa sabzavotlarning har biriga tegishli xususiyatlari ifoda etilgan kartochkalar. Bodringga
xos xususiyatlar quyidagicha ifoda etiladi.
Tarbiyachi jumboqli topshiriqni tushuntiradi. Mening kartochkamda sabzavotlardan bittasi
yashiringan. Uning ranggi yashil, qizil rangda emas, oval shakliga o`xshaydi, polizda o`sadi, daraxtda
o`smaydi, tovonda pishirilmaydi. U sabzavotlardan qay biri bo`lishi mumkin. Bola rang, shakl
xususiyatlari, qayerda o`sishligi , pishirib yoki xomligicha yeyishligi to`g`risida va uning bodring
ekanligini bodring rasmi chizilgan kartochkani yuqoriga ko`tarish ko`rsatish bilan javob beradi.
Mashg`ulot paytida bolalarni kichik-kichik guruhlarga ajratishda, har qaysi guruhga topshiriq
bajatirishda ham erkin harakat qilishga mustaqil fikr yuritishga o`rgatiladi. Quyidagi mashg`ulotda
shunday holat o`z aksini topgan.
Do'stlaringiz bilan baham: