Mavzu: uch fazali tok zanjirlari va ularni hisoblash. Reja

3. Om qonuni
AgarzanjirningbirorqismidaEYuKmanbaibo‘lmasa (5 - rasm), uholdaundagitokbilankuchlanishorasidagibog‘liqlikquyidagichaaniqlanadi:

5-rasm
U_ab =RIyoki .

ZanjirningEYuKmanbaliqismiuchunOmqonuni
AgarzanjirningbirorqismidaEYuKmanbaibo‘lsa, uholdabuzanjiruchunpotensiallarayirmasiEYuKningyo‘nalishinie’tiborgaolganholdaaniqlanadi. Omqonuniesaquyidagichaifodalanadi (6–rasm, a):

6-rasm

(a-rasm) (b-rasm)

Umumiyholda, ya’nielektrzanjirtarkibidabirnechtaEYuKmanbaivarezistorlarbo‘lsa,

tok ifodadananiqlanadi.

BuifodaumumlashganOmqonunideyiladi.

BirkonturlielektrzanjiriuchunOmqonuniquyidagichayoziladi:

bunda - ichkivatashqiqarshiliklarningzanjirbo‘yichaarifmetikyig‘indisi, - zanjirdagiEYuKlarningalgebraikyig‘indisi. Agartokyo‘nalishiEYuKyo‘nalishibilanbirxilbo‘lsa, uholdaEYuKYemusbat, qarama-qarshiyo‘nalishdabo‘lsa, manfiyishorabilanolinadi.
Masala:tarmoqlanmaganzanjirda (7-rasm) EYuKYe₁=110 V, Ye₂=48 V, rezistorR₁=18 Om, R₂ =13 Om. avabnuqtalarorasidagikuchlanishnianiqlang.

7-rasm
Yechish. Tokningmusbatyo‘nalishinisoatmiliharakatiyo‘nalishibo‘yichaqabulqilamiz. Omqonunigaasosan:

EYuKYe₁ningyo‘nalishitokIyo‘nalishibilanbirxilbo‘lganiuchunYe₁musbatishorada, Ye₂yo‘nalishiesatokIyo‘nalishigateskaribo‘lganiuchunmanfiyishoradaolindi. Tokyo‘nalishiixtiyoriyqabulqilinadi. Agartopilgantokningqiymatimanfiyishorabilanchiqsa, uholdatokninghaqiqiyyo‘nalishidastlabqabulqilingantokyo‘nalishigateskariyo‘nalganbo‘ladi.
avabnuqtalarorasidagipotensiallarayirmasiU_abnianiqlashuchunzanjirniadbqisminiolib, ungazanjirningEYuKmanbaliqismiuchunOmqonuniqo‘llaniladi:
, bundan
.
Zanjirningasbqismiuchunesa
, bundan

Demak, yoki

Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   Aloqa qqurilmalarining elektr ta’minoti. (o’quv qo’llanma) M.S. Sapayev, F.M.Qodirov, U.T. Aliyev O’zR OO’MTV, O’rta maxsus kasb-hunar ta’limi markazi, - T.: Moliya-iqtisoid, 2012. – 264 b.
   
2. 
   Stansiya va podstansiyalarning elektr qismi. O’quv qo’llanma. Q.R.Allayev, I.H.Siddiqov va boshq. O’ZROO”MTV-T.: Cho’lpon nomidagi NMIU, 2016. 304 b.
   
3. 
   Siddikov I.X. Aloqa qurilmalari qayta tiklanuchi elektr ta’minoti manbalari fanidan uslubiy qo’llanma Toshkent, TATU, 2016 y., 92 b.
   
4. 
   www.ziyonet.uz