|
1-Bob. Ekoturistik marshrutlar tushunchasi va mazmuni
Ekoturistik marshrutlar yoki ekoturlar deyarli xamma ekoturistik sayyohlikning asosi bo’lgani uchun ham uning tushunchasi mohiyatini bilib olish zarur.
Ekoturistik marshrut – sayyohlarning muayyan yo’nalish bo’yicha tabiat bilan bog’liq bo’lgan dam olish, sport bilan shug’ullanishi, sog’lomlashish, ma’rifiy-ma’naviy (umumtarbiyaviy) ishlarni amalga oshirish kabi maqsadlarni ko’zlagan ekologik yo’sindagi xarakatlari. Ekoturistik marshrutlar tushunarli va ommabop bо‘lishi uchun turning konsepsiyasi(dunyoqarashi) tо‘laligicha yoritib berilishi, sayohatning ijobiy tomonlarini namoyon qilishi, servis va qulayliklarning optimal
xususiyatlarini belgilab berishi kerak. U, yuqorida zikr aytilganidek, turli maqsadda, turli yoshdagi yoki ijtimoiy holatdagi kishilarning imkoniyat darajasiga qarab amalga oshirilishi maqsadga muvofiq. Kо‘pgina holatlarda ekoturistik marshrutlarni qiziqarli, keng kо‘lamli vadaromadli qilish uchun ular boshqa turdagi turistik marshrutlar bilan qо‘shib olib boriladi.
Masalan: “Yelena-tur” turistik firmasining “Pskom tizmasi bо‘yicha" otlarda amalga oshiriladigan2 kunlik ekoturistik marshruti etnografik turizm bilan«omuxta” qilingan. Unda:
1- kun. Toshkentdan tog‘dagi Burchmulla qishlog‘iga yetib borish(120 km., 2 soat), mahalliy aholining turmush tarzi va hayoti bilan tanishish. Chorvoq suv omborida damolish va chо‘milish. Yakkatut qishlog‘I xonadonlaridan birida tunash(a.b. 900 m).
2- kun. Chovod soyining yuqori qismiga otlarda sayohat qilish. Kelinchak (a.b.2355 m) dovoniga kо‘tarilish. G‘arbiy Tyan-Shan tog‘ tizmalari bilan о‘ralgan Chorvoq suv omborini yuqoridan turib tomosha qilish. Nanay qishlog‘idan (a.b.880m) Pskom daryosi vodiysiga tushish. Mahalliy aholi xonadonida tо‘xtash. Kechki tomon Toshkent shahriga Sijjak orqali qaytib kelish (120 km., 2 soat).
Trekking- “Kulsoy yо‘lkalari bо‘ylab”: 1 – kun. Toshkent shahridan tog‘dagi Burchmulla qishlog‘iga yetib borish(120 km., 2 soat). Xonadonga yoki chodirlarga joylashish. Chorvoq suv ombori qirg‘og‘ida dam olish.
2 - kun. Erta bilan qishloqdan marshrut bо‘ylab yо‘lga tushish. Uncha qiyaligi katta bо‘lmagan Tiksoy dovoniga (a.b.1560 m) kо‘tarilish (1 soat30 daqiqa). Chorvoq suv ombori, Ovqashqa, Katta Chimyon(a.b.3309 m), Kichik Chimyon(a.b.2099 m) chо‘qqilarini tomosha qilish. Chorvoq suv omborining qirg‘og‘ida dam olish. Oqshom Toshkent shahriga qaytib kelish(120 km., 2 soat).
Hozirgi kunda qoidaga kirib qolgan holatlardan biri har bir ekoturistik marshrutlarning ichki mazmunini belgilashuchun avval uning maqsadi, ekotur о‘tkazilishi kutilayotgan obyekt, undagi muammolar va ularni bartaraf etish yо‘llari о‘ylab kо‘riladi. Ayrim mutaxassislar ekskursiyalarni о‘tkazishdan avval quyidagi amallarni bajarishni tavsiya etadilar: shaharlar bilan uning atrofidagi joylar, qishloq joylari va tabiiy landshaftlar aloqadorligini aniqlash; tabiiy atrof muhitga, landshaftlarga, tabiatdan foydalanish tarixiga e’tiborni qaratish; kishilar faoliyati ta’siri ostida landshaftlarning hozirgi kо‘rinishi va kelajak istiqbollariga, ya’ni dinamik holatiga e’tiborni qaratish; landshaftlarning ekologik holatini ijobiy tomonga о‘zgartirish yо‘llarini ishlab chiqishni rejalashtirish; alohida muhofaza etiladigan tabiiy hududlar turi va ularning maqomini aniqlashtirish; sayohatchilarning ekologik ongi va madaniyatini kо‘tarishning yechimini topish. Ekoturistik marshrutlarni ishlab chiqishda sayyohlik obyektining relyefi, tuprog‘i, tog‘ jinslari, yer osti va usti suvlari, iqlimi, о‘simlik va hayvonot dunyosi haqidagi ma’lumotlarni mukammal о‘rganish maqsadga muvofiqdir. Qо‘shimcha ma’lumot sifatida joyning ekotizimlari, tabiatnimuhofaza qilishga oid olib borilayotgan tadbirlar hamda alohida muhofaza qilinadigan hududlarning huquqiy maqomi tо‘g‘risidagi axborotlar berilsa turistik marshrutlar haqiqiy ekologik yо‘naltirilgan bо‘ladi. Ekoturlarniо‘tkazishda kо‘rsatilgan marshrut sxemalari va unga oid ma’lumotlar bо‘lishi talab etiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
