Mavzu. Turistik firmalarni tashkil etish va litsenziyalash

 
11.5. Xalqaro turistik faoliyatning ro’yxatdan o’tish tartibi va shartlari
 
Ruxsatnoma uch yillik muddatga beriladi, lekii ariza beruvchining hohishiga 
qarab kamroq muddatga ham berilishi mumkin.

Ruxsatnoma amal qilish muddatining uzaytirilishi uni olish tartibi, singari 

amalga oshriladi.
Ruxsatnomani boshqa yuridik va jismoniy shaxslarga berish man etiladi.
Mabodo agar faoliyatning ruxsat etilgan turi bo’yicha ruxsatnoma olgan 
shaxsga uni turli alohida-alohida xududiy ob’ektlarda ishlatishga to’g’ri kelib 
qolsa, u holda bu shaxsga ruxsatnoma bilan bir vaqtda uning har bir obektining 
joylashuvi ko’rsatilgan va tasdiqdan o’tgan nusxalari ham beriladi.
YUridik shaxsning yo’q qilinishi yoki jismoniy shaxsning tadbirkor sifatida 
davlat ro’yxatidan o’tganligi to’g’risidagi guvohnoma amal qilishining tugash 
hollarida unga berilgan ruxsatnoma o’z yuridik kuchini yo’qotadi va litsenzion 
faoliyat ko’rsatishga vakolati organga qaytarilishi shart.
Qayta tashkil qilinganda, yuridik shaxsning nomi, yuridik manzilgohi, 
jismoniy shaxsning pasport ma’lumotlari yoki turar joyi, uzgarganda hamda 

---

ruxsatnoma amali tugaganda, ruxsatnoma olgan shaxs 15 kunlik muhlat ichida 
ruxsatnomani qayta rasmiylashtirish va arizasini berishi shart.
Ruxsatnomaning qayta rasmiylashtirilishi uni olish tartibi singari amalga 
oshiriladi.
Ruxsatnoma xalqaro turistik faoliyatini linenziyalashga vakolat bor organ 
boshqaruvchisi (u yo’q bo’lgan paytlarda uning o’rinbosari) tomonidan yo’l 
qo’yiladi va shu organ muhri bilan tasdiqlanadi.
Xalqaro turistik faolitini litsenziyalashga vakolati bor organ quyidagi 
hollarda ruxsatnoma amalini vaqtincha to’xtatib turishi yoki tamomila yo’q qilishi 
mumkin;
*ruxsatnoma olgan shaxs shu ma’nodagi arizani taqdim etganda; 
*ruxsatnoma olishi uchun taqdim etilgan xujjatlarda noto’g’ri ma’lumotlar 
topilganda;
*ruxsatnoma olgan shaxs davlat organlari buyruklariga amal kilmaganda 
yoki yuridik shaxs faoliyatini to’xtatganda hamda jismoniy shaxs, harakatdagi 
qonunchilikka muvofiq yuridik shaxsni shakllantirib turib tadbirkorlik faoliyati 
bilan shug’ulanganda; 
*ruxsatnoma olgan shaxs chet el turistilarining kirishi va yashab turishini 
nazorat qiluvchi qonunchiligini, bojxona qoidalarini, tabiatni, tarixiy va madaniy 
obidalarni muhofaza qilish qoidalarini hamda iste’molchilar himoya huquqlarini 
buzganda;
*ruxsatanoma olgan shaxs ruxsatnoma harakat shartlarini buzganda 
ruxsatnoma amalining shartlari quyidagilardir:
*har bir turist chet el davlatiga kirish va yashab turish, turistik sayoxat 
davomidagi xulk-atvor xususiyatlari hamda mahalliy an’ana va urf-odatlarini 
hurmat qilish, madaniy meros va atrof-muhitga extiyotkorlik bilan karash va aniq 
bir mamlakatning shaxs yoki ijaraga olinuvchi mos asbob uskuna bilan jihozlangan 
xizmatdagi uy-joyiga ega bo’lishi shart; 

ishchilar orasida turizm sohasida maxsus ma’lumotga yoki turizm 
sohasida kamida uch yillik ish tajribasiga ega bo’lgan kamida bitta ishchi 
bo’lishi shart; 

turistik xizmatni mijoz bilan xizmatlar oldi-sotdi shartnomasini 
tuzgandan keyingina amalga oshirilishi shart; 

ruxsotnoma olgan shaxsning ish tuzumi, yuridik manzilgohi, 
ruxsatnomaga ega bo’lgani, sertifikatsiyadan o’tish kerak bo’lgan 
xizmatlarning sertifikatlariga ega bo’lgani, turistik faoliyatning aniq 
yo’nalishlarini olib borishga javobgar bo’lgan mansabdorlar shaxslarning 
familiyasi, ismi, otasining ismi to’g’risidagi ma’lumotlar mijozga to’la-
to’kis ravishda taqdim etilishi shart. 
Litsenzion faoliyat ko’rsatishga vakolati bor olgan ruxsatnomani yo’q qilish 
yoki amalini to’xtatib turish qaroriga kelgandan so’ng ruxsatnoma olgan shaxsga 
va davlat soliq xizmati organlariga 3 kunlik muhlat ichida xabar yetkazilishi shart. 
Ruxsatnoma amalini to’xtatib turishga olib kelgan vaziyat o’zgarib ketganda 
ruxsatnoma qaytadan tiklanishi mumkin.

---

Ruxsatnoma qayta tiklangan deb xisoblanadi, agar xalqaro turistik faoliyatini 
litsenziyalashga vakolati bor organ mos qarorga kelgan bo’lsa. Bu qaror qabul 
qilingankundan 3 kunlik muhlat ichida ruxsatnoma olgan shaxsga yetkazilishi 
shart.
Ruxsatnoma olgan shaxsning ruxsatnoma shartlariga rioya qilishi xalqaro 
turistik faoliyatini litsenziyalashga vakolati bor organ tomonidan nazorat qilinadi. 
Ruxsatnoma olgan shaxs aytilgan organga nazorat uchun zarur xujjat va 
ma’lumolarni taqdim etishi shart. 
Xalqaro turistik faoliyatini litsenziyalashga vakolati bor organ tomonidan 
qabul qilingan qarorlar va harakatlar belgilangan tartibda sud organlarida shikoyat 
qilinishi mumkin. nazorat qilinadi. 
Xalqaro turistik faoliyatini litsenziyalashga vakolati bor organning 
boshqaruvchi va mansabdor shaxslari tomonidan buzishlar yoki nojo’ya harakatlar 
sodir etilgan bo’lsa, ular harakatdagi qonunchilikka muvofiq ravishda 
javobgarlikka tortiladi. 
Bunda tadbirkorlik faoliyati bilan shug’ullanishga man etiladi. 
Ruxsatnomalar bo’yicha bo’lgan xarajatlar “Moddiy aktivlar” xisobida aks 
ettiriladi. Ularning vaqt o’tishi bilan kadr to’tish (amortizatsiya) xarajatlari 
maxsulot (ish xizmat) tannarxiga qo’shiladi. 
Xulosa 
Hozirgi kunda Respublikamizda jami 700 dan ortiq xususiy turistik firmalar 
mavjud bo’lib, ularning deyarli barchasi kichik va o’rta biznes sub’ektlariga 
tegishlidir. Ma’lumki, Respublikamizda turizmni rivojlantirish kontseptsiyasiga 
muvofiq «O’zbekturizm» milliy kompaniyasi mamlakatimiz turizm sohasidagi 
xususiy mulkchilik munosabatlarini qaror toptirish va rivojlantirish bo’yicha bosh 
tashkilot hisoblanadi. SHu tufayli jami turistik firmalardagi ish jarayoni milliy 
kompaniya tomonidan nazorat qilib boriladi. Xulosa qilib aytadigan bo’lsak, 
xususiy turistik korxonalarning mamlakatimiz milliy iqtisodiyotiiga ko’rsatayotgan 
ijobiy ta’siriga halaqit beruvchi talaygina muammolar mavjud bo’lib, ular bevosita 
hukumatimiz tomonidan asta-sekinlik bilan bartaraf etib borilmoqda. 
Turistik 
firmalar 
faoliyatini 
zaruriy 
sharti undagi 
litsenziyaning 
mavjudligidir. Respublikamizda Turizmni litsenziyalash bir necha yillardan beri 
amalga oshirilib kelinmoqda. Turizm bilan shug’ullanish uchun Litsenziya faqat
«O’zbekturizm» M.K. va Vazirlar Mahkamasi xuzuridagi komissiya qarori 
asosida beriladi. Litsenziya berilganligi uchun eng kam ish xaqining 25 barobari 
miqdorida yig’im to’lanadi. Yig’im «O’zbekturizm» M.K. xuzuridagi turizmni 
rivojlantirish fondga yo’naltirilgan. Hozirda ko’pchilik litsenziyasi bor kishilar bir 
vaqtning o’zida turoperatorlik va turistik faoliyat bilan shug’ullanishlari maqsadga 
muvofiq emas. SHuning uchun jamoat tashkilotlaridan turizm sohasidagi faoliyat 
turlarini xalqaro tasniflash andozalariga muvofiq holda umumiy litsenziyalash 
tizimini joriy etish zarurligi maqsadga muvofiqdir.