Mavzu: Tovarshunoslikning nazariy asoslari. Reja: Tovarshunoslik fani xaqida. Tovarshunoslik maqsadi va vazifalari

Tizimlash (sistematizatsiya) – bir xil, o’zaro almashinadigan tovarlar,
jarayonlar yoki hizmatlarning muayyan izchilligini belgilashdan iborat tamoyil.
Ob’ektlarning ko’p xilligini hisobga olgan tovarshunoslikdagi tizimlash –
tartibga solish favqulodda muhim ahamiyatga egadir, chunki u o’zaro bog’langan va
o’zaro bo’ysingan toifalar (muntazam kategoriyalar) ga birlashtirish, muayyan reja bo’yicha qurilgan chizmani tuzish imkonini yaratadi.
Tizimlash tamoyili usullar guruhi asosiga qo’yilgan bo’lib, ular tarkibiga
tovarshunoslikda keng qo’llaniladigan tenglashtirish (identifikatsiya), tasniflash
(klassifikatsiya), umumlashtirish va kodlashtirish kiradi.
4.Tovarshunoslik tahlil xaqida tushuncha
Tovashunoslik tahlilning asosiy maqsadi:
-tovarni identifikatsiyasi,
-tovarni baholash uchun ularni iste’mol xossalarini to’g’ri tanlab olish,
-xaqiqiy aniqlangan ko’rsatkichlar natijalarini meyoriy xujjatlarda
belgilangan talablarga mutanosibligi.
Tovarshunoslik taxlil asosini tovarlar ekspertizasini o’tkazish tashkil
qiladi.Tovarlar ekspertizasi - ekspert tomonidan tovarning asosiy tavsiflarini
baholash, shuningdek tovarlar xarakati bosqichlarida o’zgarishlar xaqida qaror qabul
qilish va yakuniy xulosa chiqarish.
Tovarshunoslik tahlil turlari:
-sifat tahlili,
-son jixatdan tahlil,
-assortimentli tahlil,
-xujjatli tahlil,
-jamlangan tahlil.
Tovarlar sifatining tahlili meyoriy xujjatlardagi talablarga ularni
mutanosibligini aniqlash uchun o’tkaziladi, asosan, tovarlarni qabul qilish yoki
topshirishda qo’llaniladi. Tovarlarni son jixatdan taxlili ularni qabul qilishda xamda kamomatni aniqlash maqsadida o’tkaziladi. Assortimentli tahlil tovarlar son va sifat tavsiflarini baholashda, kuzatuv xujjatlardagi tovarlarning nomlariga va rusumlariga mosligini tekshirishdan iborat.
Xujjatli tahlil zaruriy tekshiruv bo’lib tovarlar soni va sifatini kuzatuv
xujjatlardagi raqamlar bilan solishtirishdan iboratdir (invoys, schyot-faktura).
Jamlangan taxlil sinovlar o’tkazish va xujjatlar tahlili asosida tovarlarning
xamma tavsiflarini baholashdan iborat.