Mavzu: Til va yozuv masalalari

Til - umumiy, nutq esa xususiy hodisadir.
Nutq so‘zlovchining saviyasiga, uslubiga, o‘rin va mavqeyiga qarab har xil bo‘ladi.




Og‘zaki nutq o‘zaro muomala tilidir, undan o‘zaro suhbatlarda, ma’ruzalarda, radioda, telefonda, uy va oila muomalasida foydalaniladi. Har ikki nutq shakli oldiga birxil talablarqo‘yiladi.

Fikrning aniq va tushunarli bo‘lishi, jumlaning to‘g‘ri, ravon hamda ta’sirli tuzilishi har qanday nutqning bosh fazilatidir.

So‘zni t o‘g‘ri qo‘llash, undagi tovushlarni t o‘g‘ri va aniq talaffuz qilish (hol-xol, yod-yot, sof-sop, sher-she`rva b.), gapda so‘zlarni tartib bilanjoylash kabilar vositasida fikrning tushunarli b o‘lishiga erishamiz. G‘ o‘za va paxta o‘zaro juda yaqin tushunchani bildiradi, shunga qaramay, «g‘ o‘za terildi», «paxta gulladi» deyish xatodir. Aniqlik, to‘g‘rilik, ravonlik, soddalik, tozalik, joziba (ta’sirli so‘zlash) kuchi harqanday nutqning eng muhim belgilaridir. Qo‘shimchalardan t o‘g‘ri foydalanish (gishtin polli, zamonaviy bino; dadam va opam keldi...); so‘zlarni t o‘g‘ri bog‘lash (qaroryozildi - qarorni emas),takrorva keraksiz ifodadan qochish (turgan joyida turib qoldi), qo‘shma gapni me’yori bilan tuzish, chet so‘zlarni z o‘rma-z o‘raki - ehtiyojsiz ishlatish nutqni g‘aliz, mantiqsiz qiladi.

Til va nutq umumiylik - xususiylik, imkoniyat - voqelik, mohiyat-hodisa qarama-qarshiligini o‘zida namoyon etib, bir-biriga zidlanadi, bunday zidlanish harbirtil sathlariga xos birliklarning nomlanishida ham o‘z ifodasini topadi.

Til aloqa-munosabat vositalaridan biridir.

Yozuv juda qadimiydir va vaqt jihatidan chegaralanmagan. Zero, Xorazmiy, Ibn Sino va Navoiyning asarlari yozuvda aks etgani uchun ham shu kungacha saqlangan.
O‘zbek xalqi o‘zining ko‘p asrlik tarixiy taraqqiyoti davomida birqancha yozuvlardan foydalanib keldi. Miloddan oldingi asrlardan oqajdodlarimiz o‘z tarixini, badiiy va ilmiy ijodini tarixiy sharoitdan kelib chiqqan holda turli yozuvlarda bitib qoldirganlar.