Mavzu. Tijorat banklarining foiz siyosati

kredit narxini tashkil etadi, u hisobot oyi boshlangunga qadar bank bo‘yicha yuzaga keladigan o‘rtacha foiz stavkasi va marjani o‘z ichiga oladi.
Bank oladigan va to‘laydigan foiz o‘rtasidagi farq marja deb yuritiladi. YA’ni foizli marja – bank aktivlaridan daromad keltiruvchi foizli daromad va bank majburiyatlari bo‘yicha foizli harajat o‘rtasidagi farqdir. Foizli marjani foizlar bo‘yicha keladigan sof daromad ham deb atashadi. U quyidagi formula orqali hisoblanadi:
Df – Rf
M fakt = * 100 %
Ad
M fakt – faktli foizli marjaning hajmi
Df – foizli daromad
Rf – foizli to‘lovlari bo‘yicha harajatlar
Ad – foiz ko‘rinishida daromad keltiradigan aktivlar.

Kredit narxi Markaziy bankning “qayta moliyalash” stavkalarining me’yorlari bilan tartibga solinadi, hamda mahsulot va xizmat tannarxi darajasini hisobga olgan holda belgilanadigan chegara ko‘rsatkichlaridan oshmasligi lozim. Amalda qayta moliyalash stavkasi “o‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki to‘g‘risida”gi qonunning tegishli moddasiga muvofiq Markaziy bank tomonidan mustaqil ravishda belgilanadi.

I. Demak, joriy davridagi qayta moliyalashtirish foiz stavkasi orqali Markaziy bank tijorat banklarining ortiqcha kredit narxini belgilaydi, ya’ni:
1) qayta moliyalashtirish foiz stavkasi – 2,0 %
2) kredit narxi 2,0 % * 1,5 % = 3,0 % ( 1 oyga )
II. Tijorat banklariga o‘z muddatida qaytarilmagan kreditning
narxi quyidagicha belgilanadi:
1) qaytarish muddati o‘tgan 1 kundan 1 oygacha bo‘lgan kreditlar uchun belgilangan kredit narxi 1,3 marta oshiriladi. Masalan:
a) muddatli kreditning narxi – 3 %
b) 1 kundan 30 kungacha muddati o‘tgan kredit uchun:
3,0 % * 1,3 % = 3,9 % ;
2) qaytarish muddati o‘tgan 31 kundan 90 kungacha bo‘lgan kreditlar uchun o‘rnatilgan kredit narxi 1,5 marta oshiriladi, ya’ni 3,0 * 1,5 = 4,5 %
2)agarda muddati o‘tgan kreditlar 90 kun ichida qaytarilmasa, foiz hisoblanishi to‘xtatiladi.