Мавзу: “Teatr tarixi” kursiga kirish

 
245 
rollarni  ijro  etishusuli,  «amplua»ni  tan  olmadi,  u  lanj,  loqayd  kimsalar  rollarini 
shijoatli  aktyorlarga  ham  beraverdi.  Bu  bilan  u  o'zidan  uzoqlashib,  o'zgalar 
qiyofasiga  kirish  usulini  ko'zlar  edi.  Uning  teatri  repertuari  klassitsistik 
tragediyalar  qatori  Shekspir,  Shiller,  Kalderon,.  Gotssi  va  boshqa  jahon 
dramaturglari  asarlariga  asoslangan  edi.  Muhimi,  repertuarda  shoirona  ruhdagi 
asarlar bo'lishi kerak edi. Veymar teatri aktyorlari Germaniyada she'rni eng yaxshi 
o'qiydigan kishilar bo'lishgan. Ularning ulug'vor, biroz tantanavor nutqiy ifodalari 
shoirona  ruh  bilan  uyg'unlashib,  teatrni  chin  nafosat  gulshaniga  aylantirgan  edi. 
Gyotening san'ati zamon ruhiga va jahoniy o'zgarishlarga mos bo'lib tushdi. 
Lekin  shu  bilan  birga,  Veymar  sahnasi  eski  klassitsizm  teatriga  xos  shakl  va 
aqidalardan xoli emas edi. Bu Gyote tuzgan «Aktyorlar uchun qoidalar»da o'z izini 
qoldirdi.  Bu  risolada  klassitsizmning  qoida  va  amaliyotini  chuqur  bilgan 
san'atkorning  qarashiarigina  emas,  Lessingning  nazariy  qarashlari  ham  o'z 
ifodasini topgan. 
XVIII  asr  teatr  san'ati  ma'rifatparvarlik  tafakkuri  tug'ila  boshlagan  palladan 
dramaturgiya va aktyorlik san'atining noyob namunalari yaratilgunga qadar bo'lgan 
g'oyat boy taraqqiyot yo'lini bosib o'tdi. Bu ijodiy kashfiyotlar avlodlar xotirasida 
abadul-abad muhrlandi va ular sahna san'atining kelajak ravnaqi uchun mustahkam 
poydevor bo'lib qoldi.