Мавзу: “Teatr tarixi” kursiga kirish

 
245 
Liviy Andronikdan so'ng dramaturgiya sohasida Gney Neviy (taxm. 280—201-
yy.)  barakali  ijod  qilgan.  Odatda,  bir  janrda  ijod  qilgan  yunon  dramaturglaridan 
farqli  ravishda  Neviy  ham  komediya,  ham  tragediya  sohasida  asarlar  yaratgan. 
Lekin  u  komediya  sohasida  ayniqsa,  keng  shuhrat  qozondi.  Rimda  Aristofan 
komediyalariga  o'xshash  siyosiy  o'tkir  ijtimoiy  janrning  ildiz  otishiga  imkon  yo'q 
edi.  Rim  komediyasiga  maishiy  turmush  mavzusiga  asoslangan  yunon  yangi 
komediyasi,  xususan  Menandr  asarlari  asos  bo'lib  xizmat  qildi.  Yunon 
komediyalarini  qayta  ishlash  asosida  tug'ilgan  rim  komediyasini  palliata  deb 
ataydilar. Palliatada qahramonlar  yunon plashi  — palliyda  ko'rinar  edi. Palliatada 
qahramonlar  yunoncha  ismlar  bilan  nomlangan  va  voqealar  ham  doimo 
Yunonistonning  qayeridadir  sodir  bo'lar  edi.  Neviy  o'z  palliatalarida  yunon 
sujetlaridan foydalangan holda rim hayotiga xos muammolarni ham aks ettirishga 
harakat qilgan. 
Rim  teatrining  ilk  davridan  bizga  tragediya  ham,  komediya  ham  yetib 
kelmagan.  Saqlanib  qolgan  adabiy  parchalar  dramaturgiyaning  har  ikki  — 
komediya  va  tragediya  janrida  ham  ko'plab  badiiy  namunalar  yaratilganidan 
dalolat beradi. Lekin oddiy xalq komediyani sevib tomosha qilgan. O'sha davr rim 
komediyasining o'ziga xosliklari atoqli rim dramaturgi Plavt asarlarida o'z ifodasini 
topgan.