Mavzu: tarbiyaviy tadbirlar asosida oʻquvchilarni kerativ fikrlashga oʻrgatish mundarija: kirish

"Muallim olamning yorig’ chirog’i"
(O’qituvchilar kuni munosabati bilan o’tkaziladigan tadbirning tahminiy ssenariysi.)
1-Boshlovchi: Buyuklarning buyugi o’zing,
Sen tufayli yo’lim charog’on.
Ma'rifatning bulog’in ochgan,
Ey, xokisor, ziyobaxsh inson!
2-Boshlovchi: Insoniylik. odob-ahloqdan
Ilk bor sendan olganman ta'lim.
Farzandlaring millionlardan ko’p-
Shunday buyuk, aziz muallim.
1-Boshlovchi: Assalomu alaykum, aziz ustozlar! Mo’'tabar murabbiylar, qadrli mehmonlar. "Muallim olamning yorug’ chirog’i" deb nomlangan bayram tadbirimizga xush kelibsiz! Avvalombor, mamlakatimizda umumxalq bayrami sifatida keng nishonlanib kelayotgan qutlug ayyom-O’qituvchilar va murabbiylar kuni bilan barchangizni chin qalbimizdan samimiy muborakbod etamiz.
2-Boshlovchi: Bugungi bayram kechamizga siz aziz murabbiylarimizni muborakbod etish uchun 1-sinf o’quvchilari tashrif buyurishgan. Hozir ular o’zlari yod olib kelgan she'rlaridan aytib berishadi. Marhamat, aziz bolalar.
1-o’quvchi: O’qishni va yozishni
Endi men ham bilaman
Buning uchun sizga men
Ustoz, ta'zim qilaman.
2o`quychi Qo’shish, bulishayirish.
Karrani ham bilaman
Oq-qorni tanishga
Harakatham qilaman
Buning uchun sizga men
Ustoz ta'zim qilaman.
3-o’quvchi: Onam kabi azizsan ustoz!
Tanbexingdan bo’lmayman xafa.
Ezgulikka undovchi mash'al
Ijodimga yorqin sarlavxa.
Bizlarga xarf tanitib, sabr bilan o’qish va yozishni o’rgatgan ustozlarimizga minnatdorchilik bildiramiz.
1-Boshlovchi: O’qituvchilik eng murakkab san'atdir. Endigina qalbi jo’sh ura boshlagan yosh bolalarning ishonch va hurmatini qozona bilish o’qituvchidan buyuk mahorat talab etadi.
2-Boshlovchi: "Ustoz-otangdek ulug’", degan hikmatda olam-olam ma'no bor. Xatto otani quyoshga qiyos etamiz, ko’klarga ko’tarib maqtaymiz. Ammo otaday ulug’ deb nisbat beriluvchi inson bor, bu-ustozdir!
1-Boshlovchi: haqiqatan, ota-ona farzandini voyaga yetkazadi, ustoz esa unib-o’sishing, kamolotga erishishing, ilm-ma'rifat cho’qqilarini zabt etishinga ko’maklashadi.
(Sahnaga yana maktab o’quvchilari chiqishadi)
1-o’quvchi: Mehribonim-ustozim, ayyomingiz muborak!
E'zozlab bugun Sizni, aytaman ezgu tilak.
Mashaqqatli kasbingiz aylasa-da bedarmon.
Ayamaysiz o’zingiz, bizni o’ylaysiz har on.
2-o’quvchi: Qayg’urasiz biz uchun, yonib-kuyib so’ylaysiz.
Sabobingiz qalblarga mehr-la jo aylaysiz
Tilagim shul: sog’ bo’ling, yetib yuring yuzlarga.
1-Boshlovchi: O’qituvchini yoshlik gulshanining posboni deydilar. Chindan ham o’qituvchilik kasbining o’ziga xos shavq-zavqi, mehrigiyosi va jozibador sehri bor.
2-BoshlovchiHa o’qituvchi go’zallik sohibidir. Bu olijanob kasb egalari haqida ne-ne aziz odamlar qo’llarigaqqalam olib jo’shqin hislarini, yaxshi ezgu tilaklarini oqq’og’ozlar betiga bitmagan deymi. hayot abadiy, ammo u yosh avlod bilan hamisha barhayot.
Avlod bor ekan unga ta'lim va tarbiya berayotgan o’qituvchilar ham barhayot. Abadiy yashayveradi.
1-Boshlovchi: Mehribon muallimlarimizni, jonkuyar ustozlarimizni tabriklash uchun so’z navbatini mehmonimizga beramiz.Ular ham ustozlar haqidagi o’zlarining dil so’zlarini bildirmog’chilar. Marhamat.
Mehmonning so’zi.
2-Boshlovchi: hozir yana davraga maktab o’quvchilarini taklif qilamiz. Ular ustozlar haqida yod olib kelgan she'rlaridan aytib beradilar.
1-o’quvchi: Nechog’ baxtiyorman, ta'zimda shu tob
Sizning sha'ningizga bitmoqdaman bayt.
Ne odam bo’lardim, qo’limda kitob
Biror harf tanimay tursaydim loqayd.
2-o’quvchi: Siz-ku "Alifbo" dan "qomus"gacha to
Bari-barisini tanitgan ustoz.
Ilk bor Siz ko’rsatgan duraxshon Zuxro
Bukun she'rim ichra tashbi?dir mumtoz.
3-o’quvchi: Siz mo’'jaz yurakda yoqolgan yog’du
Oqibat quyoshdek socha olur nur,
Buyuklar haqqiga qasamyod gap bu:
Sizdan boshlanadi asli Tafakkur.
4-o’quvchi: Olamda ko’p erur muborak onlar,
Tabarruk zotlar ham garchand ko’p erur,
Sizgadir ilk rahmat, aziz insonlar,
Munis muallimlar, Sizga tashakkur.
1-Boshlovchi: Haq yo’lida kim senga
Bir harf o’qitmish ranj ila,
Aylamak bo’lmas ado
Oning haqin yuz ganj ila.
Ustozlar haqida gap ketganda, hazrat Alisher Navoiyning bu baytlaridan oshirib bir so’z aytmog’ mumkinmikin?
2-Boshlovchi: Kishi hayoti davomida ko’p odamlar bilan uchrashadi, tanishadi, vaqt o’tishi bilan esa ayrimlarining o’zini ham, ismini ham unutadi. Lekin ilm dargohidagi ustozning ismini hech kim hech qachon unutmasa kerak.
1-Boshlovchi: Bu yorug’ olamda har bir odam avvalo o’zining mehribon ota-onasiga, unga ma'rifat va bilim dunyosini ochib bergan, uning qalbiga yuksak insoniy fazilatlar, fuqorolik hissi va ma'suliyatini singdirish yo’lida zahmat chekkan ustoz va murabbiylarga nisbatan hamisha minnatdorchilik tuyg’usi bilan yashaydi.
2-Boshlovchi: Tabiiyki, maktab ostonasiga qadam qo’yganimizda bizning qo’limizga qalam berib, alifboni o’rgatgan birinchi o’qituvchimiz siymosini, dunyoga ko’zimizni ochib bergan murabbiylarni, bu ulug’ zotlarning fidokorona mehnatini doimo hurmat-extirom bilan eslaymiz va qadrlaymiz.
2-Boshlovchi: Shu ma'noda, ko’z nuri va qalb ho’rini, butun borlig’ini o’qituvchilikdek olijanob kasbga bag’ishlangan siz, azizlarni har qancha e'zozlab, xalqimiz nomidan chuqur minnatdorchilik bildirish barchamiz uchun ham qarz, ham farzdir.
1-Boshlovchi: Elimizda ustozlarni ulug’lovchi ajoyib-ajoyib mahollar bor. E'tibor bering-a; Ustozinga tik qarasang, to’zasan, hurmat qilsang, asta-sekin o’zasan.
Hurmatli o’quvchilar o’zingiz ham ustozlar haqidagi maqollardan aytib beringchi.
1-O’quvchi: Ustoz ko’rgan-xat tanir.
2-O’quvchi: Ustzsiz shogird-jonsiz terak.
3-O’quvchi: Ustoz ko’rmagan shogird-har maqomga yo’rg’alar.
4-O’quvchi: Ustoz otangdek ulug’.
5-O’quvchi: Ustoz qanday -shogird shunday.
6-O’quvchi: Ustoz bilimli-shogird olim.
7. O’quvchi: Usta borida qo’lingni tiy.
8-O’quvchi: Usta bo’lsang ham, ustozingni unutma.
(Sahnaga ikkala boshlovchilar chiqib kelishadi)
Shunday qilib, hurmatli mehmonlar, aziz o’quvchilar bugungi bayram tadbirimiz nihoyasiga yetdi. Ustozlar haqida qancha gapirsak, shuncha oz. qancha faxrlansak, arziydi.
Alifboni o’rgatgan,
To’g’ri yo’lni ko’rsatgan,
Ilm-fanga dilimda
Kuchli xavas uyg’otgan-
Birinchi muallimim.
Farzand va shogirdlarning kamolini ko’rish doimo sizlarga nasib etsin, aziz ustozlar!
(Kecha nihoyasida o’quvchilar ustozlarga guldastalar xadya etadilar.)

XULOSA
Sinfdan va maktabdan tashqari tarbiyaviy ishlar o‘quv-chilarning qiziqishi, istaklari, xohish va ehtiyojlariga suyangan holda, ularning darsdan bo‘sh vaqtlarida o‘quv-tarbiya jarayonini to‘ldiradi. U o‘quvchilarning ijodiy qobiliyatlarini, tashabbus-korligini oshirishga imkoniyat yaratadi. Sinfdan tashqari ishlarning o‘ziga xosligi shundaki, to‘garak, klub dasturlarining rang-barangligi, ular mazmunidagi yangiliklar o‘smir yigit-qizlarning shaxs sifatida shakllanishlari uchun yangi imkoniyatlar yaratadi.
Tarbiya, jamiyatdagi hodisa sifatida, o‘sib kelayotgan avlodning jamiyat hayotida, turmushi, ijtimoiy ishlab chiqarish faoliyati, ijodi va ma’naviyligida ishtirok etishi murakkab qarama-qarshi ijtimoiy-tarixiy jarayon hisoblanadi. Ularning odam bo‘lishlari, rivojlanishlari va individualliklari, jamiyatning ishlab chiqarish kuchlari muhim elementlari, shaxsiy baxtlarini yaratuvchilari bo‘lib ishtirok etadi. U ijtimoiy taraqqiyot va avlodlar ketma-ketligini ta’minlaydi.
Maktabda va sinfdan tashqari ishlar jarayonida o‘quvchi-larning bir-biriga hurmati, axloqiy sifatlari jamoa orasida shakllanib boradi. Bunda o‘quvchilarning bir-biriga bo‘lgan muomala madaniyati ham shakllanadi. O‘quvchi o‘qituvchiga taqlid asosida yoki do‘stlari orasida o‘rgangan tarbiyasi muomilasiga ta’sir qilishi mumkin. O‘qituvchi o‘quvchilar orasida muomala madaniyatini shakllangan.
Boshlang’ich sinf o’quvchilari bilan o’tkaziladigan tarbiyaviy tadbirlarini turlari, tashkil etishning yo’l-usullari, vositalari bilan tanishib chiqdik va tajriba-sinov ishlarini olib bordik. Natijada, quyidagi xulosalarga keldik:
1. Bayram tadbirlarini tashkil etishda o’quvchilarning yosh va individual xususiyatlarini hisobga olish lozim; bunda bolaning ichki ma’naviy dunyosi, histuyg’ulari, munosabatlari, tengdoshlari bilan aloqalari tarbiyaviy ta’sirdan chetda qolmasligi kerak;
2. Ajdodlarimiz merosida ta’lim-tarbiya ishlariga katta e’tibor qaratishgan,
shuningdek ularning ta’lim-tarbiyaviy g’oyalaridan ma’naviy-ma’rifiy ishlarning mazmunini takomillashtirishda asos sifatida foydalanish maqsadga muvofiqdir.
3. Ma’naviy-ma’rifiy ishlarning samaradorligi o’qituvchi va o’qituvchilarning mazkur faoliyatga maxsus yo’naltirilganligiga bog’liqdir.
4. Bayram tadbirlarida interfaol metodlarning imkoniyatlaridan foydalanishni keng yo’lga qo’yish zarur. Bu o’rinda takomillashtirish omili sifatida interfaol metodlardan foydalanish maqsad qilib olinsa va undan unumli foydalanilsa natija
yuqori bo’ladi.
5.Bayram tadbirlarini o’tkazishda tashkil qilish prinsiplariga amal qilinsa maqsadga muvofiq bo’ladi. Boshlang’ich ta’lim jarayonida bayram tadbirlarini tashkil etish va takomillashtirishga doir metodik qo’llanmalar, ko’rsatmalar tayyorlanishi va nashr etilishi va ulardan unumli foydalanish ham hozirgi kunning talablaridan biridir.