Мавзу: Танлама кузатиш



Download 252,81 Kb.
bet1/6
Sana22.02.2022
Hajmi252,81 Kb.
#104077
  1   2   3   4   5   6
Bog'liq
11-Мавзу. Статистик тадқиқотларда танлаб кузатишнинг қўлланилиши


11-Мавзу: статистика тадқиқотларда танлаб кузатишнинг қўлланилиши

РЕЖА:

  • Танлама методи ҳақида тушунча ва уни ўрганиш зарурияти
  • Бош тўпламдан бирликларни танлаб олиш усуллари
  • Танлама кузатувидаги хатоларни аниқлаш
  • Статистика — бу номаълумликни, эҳтимолликни аниқлаш санъатидир.

    Р.Дюма

1. Танлама методи ҳақида тушунча ва уни ўрганиш зарурияти

Танлаб кузатиш дейилганда статистикада ўрганилиши лозим бўлган тўпламдан зарурий миқдордаги бирликларнинг махсус усуллар билан танлаб олиниши ва уларнинг бутун (бош) тўпламга тарқатилиши тушунилади.

Ўрганилиши лозим бўлган тўплам бош тўплам, текшириш учун ундан танлаб олинган қисми эса танлама тўплам дейилади.

Танлаб кузатишнинг ёппасига кузатишдан ажралиб турувчи муҳим хусусияти шундан иборатки, бунда тўпламдан олинадиган бирликларнинг сони (миқдори, ҳажми) ва уларни танлаш усули олдиндан белгилаб қўйилади.

Танлаб кузатиш қуйидаги мақсадларда қўлланилади: вақт ва маблағни тежашда; кузатиш жараёнида сифати бузиладиган ёки қийматини бутунлай йўқотадиган бирликлар миқдорини қисқартиришда; умумий тўплам ҳаддан ташқари улкан бўлиб, уни ёппасига кузатиш имконияти бўлмаганда; кузатиш объектини тўлароқ, чуқурроқ ўрганишда; ёппасига кузатиш натижаларини текшириш ва назорат қилишда.

Танлаб кузатишга хос бўлган хатоларни репрезентатив хатолар ёки ваколатли хатолар дейилади. Улар танлама кузатиш маълумотлари билан бош тўплам маълумотларининг тўғри келмаслик даражасини тавсифлаб беради. Репрезентатив хатолар тасодифий ва мунтазам хатоларга бўлинади.

2. Бош тўпламдан бирликларни танлаб олиш усуллари

Танлама бош тўпламнинг барча муҳим хусусиятларини ўзида мужассамлаштирган бўлиши керак. Агар танламада бош тўпламнинг муҳим хусусиятлари намоён бўлса, у репрезентатив (ваколатли) дейилади.

Танлама қанчалик репрезантив бўлишидан қатъи назар, бош ва танлама кўрсаткичлар ўртасида доимо тафовутлар бўлади. Ана шу тафовутлар танламанинг репрезентативлик хатолари дейилади.


Download 252,81 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish