Mavzu talab va taklif nazariyasi. Bozor muvozanati. Narh va uning shakllanish mеhanizmi. Reja

Talab mikdori bilan taklif mikdori urtasidagi nisbat bir biriga teng bulgan holda bozor muvozanati yuzaga keladi. Bozor muvozanati hosil bo'lgandagi narh bozor narhi deyiladi.

Talab Taklif
У
narx


30 Bozor narxi
20 maxsulot miqdori
10

10 20 30 40 45 Х

Narh - navo esa bizning har birimizning manfatimiga tegishli ahborotdir.



“Narh tovar qiymatining puldagi ifodasi”


“Narh tovar va hizmatlarning nafliligini boholash vositasi bo'lib, unga to'lanadigan pul miqdorini ifodalaydi.”







Narxlar shakllanishining asosiy omillari

Tovar ishlab chiqarishdagi ijtimoiy zaruriy sarflar (qiymat)

Tovar yoki hizmatning nafliligi

Davlat iqtisodiy siyosati

Narxga ta’sir etuvchi omillar

Talab va taklif nisbatlati

Raqobat kurashi

Pul qadr-qimmati

Narxning iqtisodiyotdagi vazifasi.

Bozor muvozanatini ta’minlash

Hisob-kitob o’lchovi

Raqobat vositasi

Narxning vazifasi

Iqtisodiyotni tartibga solish

Aholini ijtimoiy himoyalash

Саволларнинг кискача мазмуни
Narh - real bozor iqtisodiyoti sharoitida tovar va hizmatlarning ijtimoiy qiymati va ijtimoiy nafliligining puldagi ifodasi.
Bozor narhi - bir tomondan, tovarlarning sotilishini ta'minlovchi, boshqa tomondan, bozorda tovarlar taqchilligini yuzaga keltirmaydigan muvozanatlashgan narh.
Joriy narh - yil davomidagi ishlab chiqarish natijalarini hisoblashda qo'llaniluvchi amaldagi narh.
Qiyosiy narh - ishlab chiqarishning natijalari ma'lum yil (bazis yil) asosida hisoblanuvchi va boshqa yillar bilan taqqoslanuvchi narh.
Narh tizimi - iqtisodiyotda amal qilib turgan barcha narh turlari.
Ulgurji narh - ishlab chiqaruvchilar tomonidan katta partiyadagi tovarlar bir yo'la ko'tarasiga sotilganda qo'llaniladigan narh.
SHartnoma narh - sotuvchi va haridorning roziligi bilan belgilanadigan, ular tomonidan tuzilgan shartnomada qayd qilingan narh.
CHakana narh - tovarlar bevosita iste'molchilarga sotiladigan narh.
Chegaralangan narh - davlat tomonidan yuqori va quyi chegaralari belgilanib, shu doirada o'zgarishi mumkin bo'lgan narh.
Dotatsiyalangan narh - davlat byudjeti hisobidan mahsus arzonlashtirilgan narh.