- Ilmiy tekshiruv natijalarini to‘g‘ri tahlil etish, ularni saqlash va e‘lon qilishda dala tajribasini xujjatlov ishlarini aniq olib borish katta ahamiyat kasb etadi.
- Dala tajribasi xujjatlari to‘liq ma‘nolik, ob‘ektiv va aniq bo‘lmog‘i, ular qisqa aniq lo‘nda usulda yozilmog‘i kerak. Bu ishlarning hammasini asosida dala tajribasi birlamchi xujjatlari (pelvichnaya dokumentatsiya) yotadi. Birlamchi xujjat bo‘lib dala kundaligi hisoblanadi. Dala kundaligi bu kichik cho‘ntakka sig‘adigan daftar-bloknot bo‘lib, unga kunma-kun dala tajribasida o‘tkazilgan ishlar usha yerning uzida yozib boriladi. Dala kundaligidan tashqari yana birlamchi xujjatlardan bo‘lib, bu ishchi daftarlari hisoblanadi. Bu daftarga ommaviy kuzatuvlar.analizlar va hisob-kitoblar natijalari sistematik ravishda qayd etib boriladi.
Kundalik va ishchi daftarlarga yozuvlar faqat oddiy qora qalam bilan yozib boriladi. Dala tajribasida olib borilgan hamma ishlar, ya‘ni: tajriba programmasi, uning sxemasi, ilmiy-tekshiruv metodikasi, tajriba o‘tkazishga yuldosh boshqa sharoitlar, dala tajribasida o‘tkazilgan hamma agrotexnik ishlar, kuzatuvlardan hosil etilgan qiymatlarning tahlil etilgan yakunlari, hosil to‘g‘risidagi ma‘lumot va boshqa ma‘lumotlar esa dala tajribasi jurnalida yozib boriladi. Jurnal qora rangli siyohda birlamchi yozuvlar asosida to‘ldirib boriladi va xonalarda saqlanadi. Jurnalda ma‘lumotlar tekst holida, chizma hamda tablitsalar holida ifodalanadi. - Kundalik va ishchi daftarlarga yozuvlar faqat oddiy qora qalam bilan yozib boriladi. Dala tajribasida olib borilgan hamma ishlar, ya‘ni: tajriba programmasi, uning sxemasi, ilmiy-tekshiruv metodikasi, tajriba o‘tkazishga yuldosh boshqa sharoitlar, dala tajribasida o‘tkazilgan hamma agrotexnik ishlar, kuzatuvlardan hosil etilgan qiymatlarning tahlil etilgan yakunlari, hosil to‘g‘risidagi ma‘lumot va boshqa ma‘lumotlar esa dala tajribasi jurnalida yozib boriladi. Jurnal qora rangli siyohda birlamchi yozuvlar asosida to‘ldirib boriladi va xonalarda saqlanadi. Jurnalda ma‘lumotlar tekst holida, chizma hamda tablitsalar holida ifodalanadi.
Dala tajribasi jurnalida eng kamida quyidagi ma‘lumotlarning bo‘lishi lozim: - Dala tajribasi jurnalida eng kamida quyidagi ma‘lumotlarning bo‘lishi lozim:
- Tajriba nomi, maqsadi va vazifalari.
- Tajriba sxemasi va yer uchastkasida joylanuv plani.
- Er uchastkasining tarixi va ta‘rifi (tuproq sharoitlari, ekinlar turi, o‘g‘itlash va boshqalar).
- Er uchastkasining agronomik, agrofizik va boshqa xususiyatlari.
- Ilmiy tekshiruv programmasi va metodikasi.
- Tajriba uchastkasida olib borilgan barcha ishlar hisobi.
- Hamma analizlar va kuzatuvlarning natijalarini ifodalovchi namunalar, grafiklar dibral va tengliklar.
- Hosilni hisob etish natijalari: a) maydonchalar bo‘yicha; b) gektar hisobiga o‘tkazilgani; v) standart holiga keltirilgani.
- Dastlabki xulosalar va takliflar
- Dala tajribasi, umuman har qanday tajriba ishining so‘ngi bosqichi bu ilmiy ishni adabiy ifodalanishi, ya‘ni uni ilmiy hisobot, maqola, diplom yoki kandidatlik ishi tariqasida tafsiya etilishi hisoblanadi.
- Ilmiy ishlarning yakuni hisoblangan maqola, hisobot, diplom yoki kandidatlik dissertaiiyalar quyidagi qismlarni (bo‘limlarni) o‘zida jamlangan bo‘lmog‘i lozim. Bular:
- Ilmiy tekshiruv vazifasi va maqsadi.
- Tekshirilayotgan savolning qisqacha tarixi (kirish).
- Tajriba sxemasi, metodikasi va o‘tkazish sharoitlari.
- Tajriba ishlari natijalari (asosiy kism).
- Xulosalar va amaliy tavsiyalar.
- Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati.
- Tajribadan olingan ma‘lumotlarga qo‘yiladigan talab bu - ularning aniq ekanligi va ishonchlilik darajada bo‘lishligidir (uchetnost, doverennost).
-
Do'stlaringiz bilan baham: |