Mavzu: tadbirkorlik faoliyatida risklar va ularni sug'urtalash masalalari kirish

Texnikaviy risk ishlab chiqarishning tashkil etilganligi darajasi, ehtiyotkorlik tadbirlarining (uskunalarni muntazam profilaktikadan o'tkazish, xavfsizlik choralarini ko'rish) o'tkazilishi, uskunalarni ta'mirlash ishlarini tadbirkorlik firmasining o'z kuchi bilan o'tkazilishi bilan bog'liq ravishda vujudga keladi.
Texnikaviy riskga quyidagilar kiradi:

• 
  ilmiy-tadqiqot ishlarining salbiy oqibati natijasida kelib chiqadigan yo'qotishlar ehtimoli;
  
• 
  konstruktorlik va texnlologik ishlanmalar mo'ljaldagi texnik ko'rsatkichlarga erishmaganligi natijasida kelib chiqadigan yo'qotishlar ehtimoli;
  
• 
  ishlab chiqarish texnologik imkoniyatlarining yangi ishlanmalar natijalarini o'zlashtira olmaydigan darajada past bo'lishi sababli kelib chiqadigan yo'qotishlar ehtimoli;
  

yangi texnologiyalardan va mahsulotlardan foydalanishdagi nosozliklar yoki belgilangan muddatlardan kechikish natijasida kelib chiqadigan yo'qotishlar ehtimoli;• uskunalarning to'xtab qolishi, buzilishi yoki shunga o'xshash sabablar natijasida kelib chiqadigan yo'qotishlar ehtimoli.
Ta'kidlash joizki, texnikaviy risk ichki risklar guruhiga daxldor hisoblanadi, chunki tadbirkor bu risklarga bevosita ta'sir ko'rsatishi mumkin, va ular oadatda tadbirkor faolityaining o'zidan kelib chiqadi.
Ishlab chiqarish riski mahsulot, tovar ishla chiqarish, xizmatlarni ko'rsatish, g'ar qanady turdagi ishlab chiqarish faoliyati bilan shug'ullanish bilan bog'liq risk bo'lib, bu jarayonda tadbirkolrlar yo'qotishlarga duchor bo'lish, asosiy vositalar va xom ashyodan nojoiz foydalanish, tannarxning o'sib ketishi, ish vaqti yo'qotishlarining ortishi, ishlab chiqarishning yangi uslublardan foydalanish muammolariga yo'liqadilar. Ishlab chiqarish risklarining asosiy sabablari quyidagilardan iborat:

• 
  tabiiy ofatlar yoki o'g'irlik natijasida asosiy vositalar, xomashyo, butlovchilarning yo'qotilishi;
  
• 
  ishlab chiqarish unumdorlingi pasayishi, uskunalarning to'xtab qolishi, ish vaqtining yo'qotilishi, zarur materiallarning zarur miqdorda bo'lmasligi, ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar ichida nuqsonli mahsulotlar ko'p foizni tashkil etishi sababli mahsulot ishlab chiqarish va uni realizatsiya qilish bo'yicha mo'ljallangan hajmlarning tushib ketishi;
  
• 
  etarli darajada sifatga ega bo'lmaganligi sababli, bozor kon'yukturasining nomaqbul o'zgarishi, talabning tushib ketishi sababli mahsulotlarning rejalashtirilganidan ko'ra past baholarda sotilishi;
  
• 
  materiallardan, xom ashyodan, yoqilg'idan, energiyadan isrofli foydalanilishi, shuningdek transport xarajatlarining, savdo xarajatlarining, ustamalarning o'sishi va boshqa nomaqbul xarajatlar natijasida moddiy chiqimlarning ortib ketishi;
  
• 
  belgilanganidan ortiq miqdordagi ishchi xizmatchilarni ishlatish yoki ayrim xodimlarga belgilanganidan ko'proq miqdorda ish haqi to'lash natijasida
  

mehnatga haq to'lash fondining o'sishi;

• 
  soliqlar va ajratmalar stakasining ish faoliyati jarayonida tadbirkorlik firmasi uchun nomaqbul tomonga oshirilishi;
  
• 
  ta'minot intizomining pastligi, yoqilg'i va elektr energiyasini etkazib berishdagi uzilishlar;
  
• 
  uskunalarning jismoniy va ma'naviy eskirishi.