Mavzu: tadbirkorlik faoliyatida risklar va ularni sug'urtalash masalalari kirish

Tijorat riski - tabirkor tomonidan ishlab chiqarilgan yoki sotib olingan tovarlar va xizmatlarni realizatsiya qilish chog'ida vujudga keladigan risk. Tijorat riskining asosiy sababalari quyidagilar:

• 
  tadbirkorlik firmasi tomonidan realiaztsiya qilinayotgan tovarga bo'lgan ehtiyoj yoki talabning tushib ketishi natijasida sotish hajmining qisqarishi, uning raqobatchi tovarlar tomonidan siqib chiqarilishi, sotuvga cheklov qo'yilishi;
  
• 
  tadbirkorlik loyihasi amalga oshirilayotgan pallada sotib olish narxining ko'tarilib ketishi;
  
• 
  kutilmaganda sotib olish hajmining ko'zda tutilgan darajasidan pasay ib ketishi va buning natijasida butun amaliyotning miqyosi qisqarib, sotuvga chiqarilgan har dona tovar birligiga xarajatlarning oshishi(shartli doimiy xarajatlar hisobiga);
  
• 
  tovarning yo'qotilishi;
  
• 
  muomala jarayonida (tashish, saqlash) tovar sifatining yo'qotilishi orqali uning narxining pasayishi;
  
• 
  muomala xarajatlarining jarimlar to'lanishi, kutilmagan boj to'lovlari va ajratmalar natijasida ko'zda tutilganidan ko'ra ortiq bo'lishi va buning oqibatida tadbirkorlik firmasi foydasining pasayib ketishi.
  

Tijorat riski tovarlarning (xizmatlarning) bozorda sotilishi, tashilishi (transport), tovarlarning (xizmatlarning) xaridor tomonidan qabul qilib olinishi, xaridorning to'lovga lyoqatli ekanligi bilan bog'liq risklarni va fors-major vaziyati vujudga kelishi ehtimoli bilan bog'liq risklarni o'z ichiga oladi.

Ta'kidlab o'tish joiz, mamlakat iqtisodiy adabiyotida tijorat riskini ko'pincha tadbirkorlik riski bilan bir xil talqin etiladi, ammo tijorat riski - bu tadbirkorlik savdo bilan ham bog'liq bo'lganligi sababli, tadbirkorlik riskining bir turi xolos.

Moliyaviy risk deganda odatda moliyaviy tadbirkorlik yoki moliyaviy bitimlar amalga oshirilayotganda vujudga keladigan risk tushuniladi, bu holda risk moliyaviy tadbirkorlikda tovar sifatida valyuta yoki qimmatli qog'ozlar yoxud pul mablag'lari yuz ko'rsatishidan kelib chiqish lozim.
Moliyaviy risklarga: valyuta riski, kredit riski, investitsiya riski kiritiladi.
Keyingi vaqtda mamlakat tadbirkorlari uchun valyuta riskini hisobga olish masalasi tobora muham kasb eta bormoqda. Mazkur risk turini batafsil o'rganib chiqaylik.