Mavzu: tabiatshunoslikni o’qitish metodikasi pedagogik fan sifatida

ABU ALI IBN SINO.
Buyuk olim Abu Ali ibn Sino (980-1037) ham 
Beraniy kabi tabiiyot fanining turli sohalarida ijod qilgan. 
Olim odamdagi ba'zi kasalliklar (chechak, vabo, sil) ko’zga ko’rinmas 
organizmlar orqali paydo bo’lishini e'tirof etadi. Inson salomatligini yaxshilashda 
to’g’ri ovqatlanish, tana a'zolarini chiniqtirish muhim ahamiyatga ega ekanligini 
aytadi. Uning fikricha, Yer asta-sekin o’zgaradi, dengiz va daryolar vaqti kelib o’z 
o’rnini quruqlikka bo’shatadi. Shu tufayli ko’pgina kishilar suvda yashaydigan 
hayvonlarni, chunonchi, chig’anoq qoldiqlarini quruqlikda uchratadilar. Ibn Sino 
o’simlik, hayvon va odamda o’xshashliklar mavjudligi, ularning oziqlanishi, 
ko’payishi, o’sishi haqida to’xtalib o’tadi. 
Shunday qilib, O’rta Osiyoda tabiat fanlarining rivojlanishida buyuk qomusiy 
olimlarning bajargan ishlari va bizgacha yetib kelgan asarlari tabiiyot tarixini 
o’rganishda beqiyos ahamiyat kasb etadi. 
Bilimni tekshirish uchun savollar 
1. Tabiat nima uchun o’rganiladi? 
2. Tabiat qanday o’rganiladi? 
3. Tabiat haqidagi tasavvurlar dastlab qaysi mamlakatlarda shakllangan? 
4. Tabiatshunoslik fanining rivojlanishiga hissa qo’shgan O’rta Osiyolik qaysi 
mutafakkirlarni bilasiz? 
5. Al Xorazmiy tabiatshunoslik faniga qanday hissa qo’shgan?
6. Bobur tabiatshunoslikka oid qanday tadqiqotlar olib borgan?
7. Jayhoniyning tabiatshunoslik faniga qo’shgan hissasi-chi?
8. Abu Nasr Farobiy tabiatshunoslik fani rivojiga qanday hissa qo’shgan? 
9. Farobiyning tabiat haqidagi qarashlari to’g’risida nimalarni bilasiz? 
10. Abu Rayhon Beruniy Yerning shakli va Quyosh sistemasi haqida qanday fikrlar 
bildirgan? 
11. Globusni birinchi bo’lib kim yaratgan? 
12. Zahiriddin Muhammad Bobur “Boburnoma” asarida qanday o’simlik va 
hayvonlarni tasvirlagan? Ular qaysi mamlakatlarda uchraydi?