|
Mavzu: Sug`urta marketingi va uning instrumentlari
Reja:
Sug'urta marketingining iqtisodiy mohiyati.
Sug'urta marketingiining maqsad va vazifalari.
Sug'urta marketingining instrumentlari.
Xulosa.
Marketing ingilizcha «market» — bozor so‘zidan olingan bolib, o‘zining shakllanishi va rivojlanishida uzoq va murakkab davrni bosib o'tdi.
Marketing elementlari hozirgi respublikamiz hududida qadim-qadimlardan maTum bo'lib, u avniqsa, eramizdan oldingi II asrdan eramizning XVI asrigacha Buvuk Ipak yo’li nomi bilan mashhur karvon yo'li o'tgan mamlakatlarda keng qoMlanilgan. Bunda karvonsaroylar katta xizmat koTsatgan. Ularda har xil mamlakatlardan kelgan siyosatchi, tadbirkor. savdogar. vositachilar uchrashar va har xil iqtisodiy masalalami, ishlab chiqariladigan tovarlaming assortimenti, sifat ko‘rsatkichlari. oMchov birligi, ularga bo‘lgan talab va taklif, baholar, soliqlar. xizmatlar va hokazolar haqida axborotlar yig‘ilar, tahlil qilinar. o‘rtoqlashilar, kelishilar, shartnomalar tuzilar va amalga oshirilar edi.
Umuman, marketingning paydo bo‘lish va shakllanishi tarixi ham uzoq o'tmishga ega bo'lib, bozorlaming paydo boMishidan boshlanadi. Tovar va xizmatlarga bo‘lgan talabgorlami, iste’molchilami, ulaming ehtiyojini, tovar va xizmat haqqi to'lay olish qobiliyatlarini aniqlash marketingning paydo bo;lishida asos bo'lib xizmat qilgan. Bular hozirgi kunda ham korxona ochishning ilmiy-texnikaviy asoslaridan, marketingning muhim vazifalaridan hisoblanadi va marketing vositalari, usul va uslubiyatlaridan foydalanib hisob-kitob qilinadi.
Keyinchalik korxonalar faoliyat doirasining kengayib borishi, ish hajmining o'sishi, iste’molchilaming ko‘payishi korxonalar tarkibida maxsus ixtisoslashgan marketing bo‘limlari: guruhlari va boshqarmalami tashkil etishni taqozo etdi. Hozirgi kunda respublikamiz korxonalarining deyarli hammasida shunday maxsus marketing xizmati, guruh yoki bo‘limlari tashkil etilgan.
Sug`urta marketingi sug‘urta qiluvchi va sug‘urtalanuvchining o‘zaro manfaatlari va ehtiyojlarini hisobga olishga vo‘naltirilgan munosabatlar tizimidir. Sug‘urta marketingi deganda ko‘pincha sug'urta qiluvchi tomonidan iste’molchining ehtiyojlarini imkon qadar to‘la qondirish orqali foydani maksimallashtirish tushuniladi. Sug‘urta marketingini bunday ifodalash bir muncha tor bo'lsada, bugungi kunda keng tarqalgan va asosiy ta’rif bo‘lib hisoblanadi.
Sug‘urta marketingi umumiy marketing kabi o‘z ichiga quyidagilarni oladi:
bozomi va o‘z sug`urta portfelini tadqiq etib borish;
sug‘urta mahsulotlari (xizmatlari)ga bo'lgan talabni ishlab chiqish;
sug'urta mahsulotlarini bozorga olib chiqish.
Bozorni tadqiq qilish bu - ehtimoldagi mijozlar guruhlaridan sug'urta xizmatiga jalb etilgan taqdirda sug'urta qiluvchiga eng ko'p fovda keltirishi mumkin bo'iganlarini topish nuqtai nazaridan o'rganishdan iborat. Sug'urta bozorini o'rganish bu bozorni tabaqalashtirilishini, ya’ni maqsadga muvofiq tabaqalami ajratib olinishini ko'zda tutadi va ehtimoldagi mijozlaming quvida keltirilgan xususivatlarini hisobga olish orqali amalga oshiriladi.
mijozlaming sug'urtaga ehtiyojlari:
jug'rofiy va ijtimoiy-siyosiy taqsimlanishi;
iste'molchilaming to'lov qobiliyati;
sug'urta mahsulotidan fovdalanishga rag'bat uvg'otish maqsadida mijozlarga reklamavoki boshqa vositalar orqali ta’sir ko'rsatish imkoniyatlari;
mijozlami kompaniyaga jalb etish qiymati;
mijozlaming sug'urta ehtiyojlari va qiziqishlari evolyutsiyasining yo'nalishlari; « sug'urta bozoridagi raqobatning va raqobatchilaming ehtimoldagi xattiharakatlari;
sug'urtalanuvchilaming turiga ko'ra sug'urta holati vujudga kelishi xatarliligi darajasini baholash;
ehtimoldagi sug'urtalanuvchilaming turli toifasi uchun sug'urta holatining o'rtacha qiymatini baholash.
Sug'urta portfelini tadqiq etish bu - sug'urta holatlari vujudga kelishi ehtimollarini tahlil qilish va mijozlaming turli xususiyatlariga: jug'rofiy jovlashuvi, kasb-kori, faolivat turi, jinsi, yoshi, sug'urtalanayotgan mol-mulk voki boshqa boyliklar ustidagi xataming xususivatiga bog'liq ravishda kompaniya uchun ana shu sug'urta holatlari qiymatini hisoblashdan iboratdir.
Sug'urta mahsulotlariga bo'lgan talabni ishlab chiqish bu - ana shu mahsulotning sug'urtalanuvchilar manfaatlarini eng ko'p darajada qanoatlantiradigan va iste’molchilik qiziqishlariga sug'urta mahsulotini tashkil etish jihatidan mos keladigan xususivatlarini aniqlash jarayonidir.
Buning ichiga quyidagilar kiradi:
♦ sug'urtalash uchun qabul qilinayotgan manfaatlar (sug'urta obyektlari):
♦ sug'urta xatarlari (sug'urtaning qoplanishi);
♦ sug'urta mahsulotining narxi;
♦ sug'urtalovchi tomonidan zarami qoplashdan tashqari taqdim etiladigan qo'shimcha xizmatlar (yuridik xizmat, talofatga uchragan mol-mulkni ta’mirlash va h.k.)
♦ sug'urta shartnomasi amal qilgan muddatda mijozga ko'rsatiladigan xizmatning to'laligi va sifati.
Sug'urta mahsulotlarini bozorga olib chiqish (kommersializatsiyalash) quyidagilardan iborat:
♦ mavjud sug'urta mahsulotlari va ulaming ijobiy xususiyatlari to'g'risida ehtimoldagi iste'molchilami boxabar etish, ehtimoldagi sug'urtalanuvchini sug'urta qoplamasini sotib olish zarurligiga ishontirish (sug'urta mahsulotining maqsadli reklamasi);
♦ sug'urta mahsuloti sotilishini butun sug'urta kompaniyasi to'g'risidagi tasawur va shon-shuhratini oshirish orqali rag'batlantirish (sug'urta qiluvchining imij reklamasi);
• eng samarali sotuvni ta’min etadigan sug’urta mahsulotini yetkazib berish tizimini varatish;
• sug'urta qiluvchilar uchun imtvozlar, sug’urta mahsuloti sotuvchilari uchun mukofotlar tizimini joriy etish, sotuv o'tkazilayotgan joyda tanlovlar, lotereyalar, reklama o'tkazish orqali sug'urta mahsulotini o'tkazishni rag'batlantirish.
Do'stlaringiz bilan baham: |
