Mavzu: Shovqinlar bilan ishlash, tovush chastotalarini o‘zgartirish

normalari.O’lchashjihozlari.
Shovqinvavibratsiyaodamningishlashqobiliyatigayomonta’sirqiladi.Qurilishlarda shovqin ta’sirida diqqat-e’tiborning va reaksiya tezligining pasayishiavariyalargaolibkelishimumkin.Yuqorichastotalishovqinvavibratsiyaishlovchilarga ayniqsa yomon ta’sir qiladi. lntensiv shovqin (95-100 dB) uzoq vaqtta’siretgandaayrim ishchilarning boshi og'riydiyoki aylanadi,uning o'ziqattiqcharchaydi, tez jahli chiqadi. Keyinchalik eshitish qobiliyati kasallanadi (quloq bitibqoladi, eshitish qobiliyati pasayadi vahokazo). Shovqinvavibratsiyabirgalikdaodamga bundan ham yomon ta’sir qiladi. Muayyan parametrli vibratsiya uzoq vaqtta’siretgandaishlovchilarorganizmining,asosan,periferikvamarkaziynervtiziminingfaoliyatibuziladi.Odamholsizlanadi,qo'llaridaog'riqpaydobo'ladi(ayniqsa,damolayotganda,tunda).Barmoqlartomiritortishib,uyushibqolishi,sovuqdaesaqo'llarko'karib,og'rishimumkin.
Jixozlar etarli darajada vibroizolyatsiyalanmaganda, mashinalarkonstruktsiyasida kamchiliklar bo'lganda paydo bo'ladigan umumiyvibratsiyada,ishlovchilarbalandlikkachiqayotganlaridavatushayotganlarida(ayniqsaishsmenasiningikkinchiyarimida)ularda qisqa muddatli bosh og'riqlar, bosh aylanishi paydo bo'ladi,oyoqlari og'riydi. Keyinchalik vibratsiya ta’sirida keskin charchash,ishtaxayo'qolishivajudaozibketishkuzatiladi.Shovqinvavibratsiyaning zararli ta’sirini cheklash uchun korxonalardatovushbosimining(dB)vavibratsiyaparametrlarikattaligining yo'lqo'yilgan chegaraviy darajalari o'rnatilgan (SN 245-71).Ishlabchiqarish xonalaridagi doimiy ish o'rinlarida va qurilishjoylaridapastchastotali(250Gtsvaundanpast)shovqinuchunshovqindarajasi91-103dB,o'rtachachastotali(250-100Gts)shovqin uchun85-91dB,yuqorichastotali(1000 Gts dan yuqori)shovqinuchun80-85dBbo'lishigayo‘1qo'yiladi.Chastotalardiapazoni1,4...90Gts,garmoniktebranishlardatarqalishamplitudasi3,11...0,005mmvatebranmatezlikningo'rtachakvadratikqiymati11,2...2 mm/s.


ShovqinvavibratsiyakuchidarajasiningbelgilangannormalargamosliginianiqlashuchunIShV-1jihozivaSh-Zm,Sh-71shovqino'lchagichlardanfoydalaniladi.IShV-1jihozi22dan12000Gtsgachachastotalardiapazonida30dan150dBgachatovushbosimidarajasinio'lchaydi. Sh-71 shovqin o'lchagichi 31,5dan8000Gtsgacha diapazondaishlaydi va 30 dan 140 dB gachatovushbosimidarajasinio'lchaydi. RFTfirmasida(GDR)chiqarilganPSJ-201vaPSJ-202tipidagishovqino'lchagichlardanhamkengfoydalaniladi.