Мавзу: Шаҳар саноат районларини режалаш ва ободонлаштириш

Саноат туманлари. Саноат иқтисодий туманлар шаклига кучли таъсир кўрсатувчи омиллардан ҳисобланади.
Саноат туманларини режалаштириш асосий масалалари қуйидаги омилларни ҳисобга олган ҳолда ҳудудларни ташкил этиш:

• 
  қувват ва хом ашё манбаларига яқинлик;
  
• 
  маҳсулот истеъмолчиларига яқинлик;
  
• 
  меҳнат кадрлари билан таъминланганлик;
  
• 
  юк ташишни осонлаштирувчи қулай транспорт алоқалари;
  
• 
  аҳоли учун турар жой ва иш жойлари туманлари ўртасида қулай алоқани таъминлаш;
  
• 
  шаҳар аҳолисини озиқ-овқат маҳсулотлари билан таъминлаш учун шаҳар атрофи қишлоқ хўжалиги базасини ташкил этиш;
  
• 
  атроф- муҳит муҳофазаси бўйича тадбирлар.
  

17.1-расм. Саноат корхоналарини жойлаштириш усуллари

Саноат ҳудудини ободонлаштириш

Саноат ҳудудини ободонлаштиришга қуйидаги ишлар мажмуаси киради: йўл ва тротуарларни ётқизиш, ўтиш ва пиёдалар кўприкчаларини тиклаш, яшил экинларни экиш, панжаралар барпо этиш, майдончалар қуриш, сув ҳавзалари ва фонтанлар қуриш, ташқи зинапоялар барпо этиш, пандуслар, алоҳида тиргак деворлар, мустаҳкамланган қияликлар кўзда тутиш, ёритиш мосламаларини ўрнатиш, кўрсаткичлар ва йўналтирувчи белгилар қўйиш ва ш.к. Ушбу ишлар корхоналарни нормал ишлаши ва унинг ташқи кўриниши учун жуда муҳим ва шу сабабли буларни тугатмасдан саноат корхонасининг қурилишини якунланган деб ҳисоблаш мумкин эмас.

Саноат ҳудудини ободонлаштиришнинг яна бир ажралмас қисми бўлиб кичик меъморий шакллар ҳисобланади ва улар ҳам лойиҳага мос ҳолда барпо этилиши шарт.
Корхоналарда ишлайдиган ишчи-хизматчилар учун сокин дам олиш жойлари ҳам ҳудудда барпо этилиши зарур.
Хулоса қилиб айтганда, саноат корхоналарининг ҳудудларини режалаштириш, жойлаштириш ва ободонлаштиришда саноат архитектурасининг барча усулларидан кенг миқёсда фойдаланиш талаб этилади.

17.2-расм. Шаҳар саноат ҳудудининг умумий кўриниши

17.3-расм. Саноат корхонаси ҳудудиниинг фрагменти


17.4-расм. Саноат корхонаси ҳудудини ободонлаштириш намунаси

17.5-расм. Саноат корхонаси ҳудудини ободонлаштириш намунаси

17.6-расм. Саноат корхонаси ҳудудини ободонлаштириш намунаси

17.7-расм. Саноат корхонаси ҳудудини ободонлаштириш намунаси

17.8-расм. Саноат корхонаси ҳудудини режалаш ва ободонлаштириш намунаси

17.9-расм. Саноат корхонаси ҳудудини ободонлаштириш намунаси

17.10-расм. Саноат корхонаси ҳудудини ободонлаштириш намунаси



17.11-расм. Шаҳар саноат-селитеб районларини компоновкалаш намуналари