Mavzu: Quruq kanoppoyadan po‘stlog‘ini ajratish Baholash uslublari va kanoppoyani baholash

8-AMALIY MASHG‘ULOT
Mavzu: Quruq kanoppoyadan po‘stlog‘ini ajratish
Baholash uslublari va kanoppoyani baholash
Kanop poyani dastlabki ishlash korxonalari xomashyoni jamoa xo‘jaliklaridan oladi. Tayyorlangan mahsulotni esa to‘qimachilik sanoati korxonalariga yuboriladi. Bunda har ikkala tomon xam standartga asoslanadi.
Xar qanday xomashyo yoki yarim fabrikatni baholashdagi kabi, tolali materiallarni baholashdagi asosiy maqsad uning texnologik qiymatligini aniqlash, yahni zamonaviy ilg‘or texnikadan foydanilganda o‘sha tolali materialdan qancha day sifatli mahsulot olish mumkinligini aniqlashdir. Shu bilan birga xomashyoni (yarim fabrikatni) baholash ishlab chiqarishda xomashyodan qanchalik To‘g‘ri foydalanilayotganini aniqlashga ham yordam bermog‘i kerak. Bu ish korxonalarining ishini planlashtirishini va ishlab chiqarish prosesslarini texnikaviy kontrol qilishni,eng qulay, rasional texnologik rejim tanlashni osonlashtiradi.
Xomashyoning yoki yarim fabrikatning texnologik qiymatligini ikki yo‘l bilan baholash mumkin: birinchidan,bevosita xomashyodan olinadigan mahsulotning miqdori va sifatiga qarab,ikkinchidan xomashyoning o‘zining xossalarini aniqlash asosida. Bunda olinadigan mahsulotning miqdori va sifati o‘rtasidagi bog‘lanish mahlum bo‘lishi kerak.
Xomashyodan tayyorlangan mahsulotga qarab baholash texnologik baholash deb ataladi. Baholanadigan mahsulotning kompleks sifatiga qarab instrumental yoki organoleptik usulga bo‘linadi.
Kanoppoya va po‘stloqdan tolani ajratib olish


Texnologik jarayonlarining sxemasi

Tolalichiqindi

Uzun tola

Har ikkala holda ham material undan maxsus ajratib olingan o‘rtacha namunaga qarab baholanadi. Namuna baholandigan partiyaning barcha xossalarini to‘liq va aniq xarakterlash lozim.

Texnologik usulda baholash tipaviy texnologik prosessini mahlum darajada aniq bjarishni taqazo qiladi. Agar bu prosess korxonadagi asbob-uskunalarda bajarilsa,unda baholash operasiyasining butun kompleksi kontrol uchun ishlash deb ataladi. Texnologik usulda baholash shubhasiz,eng aniq baholashdir. Ammo bu usul ancha murakkabdir.
Shuni ham aytish kerakki,bu usulda baholash korxonaning texnologik asbob-uskunalarining bir maromda ishlashni ko‘pincha buzadi.Ammo xomashyoni baholash maxsus laboratoriya asboblari yordamida o‘tkazilasa,ko‘rsatilgan bu kamchiliklarni yo‘qotish mumkin.