Mavzu: qog’oz va kartonni qayta ishlash texnikasi

Qog’ozni qaychi bilan qirqish. Qaychi o’ng qo’lda ushlanadi. Ish vaqtida qaychini harakatsiz ushlab, qirqilayotgan qog’ozni, undagi kesish chizig’i aniq ko’rinishi uchun aylantirib turiladi.
Andaza bilan ishlash. Andazani materialni tejash maqsadlarida qog’ozning chetiga qo’yib, chap qo’l bilan bosib turiladi, o’ng qo’ldagi qalam bilan andazaning chetidan chiziladi.
Qog’ozni yopishtirish. Stolning ustiga gazetani yozib, uning ustiga kerakli o’lchamda qirqib olingan rangli yoki istalgan qog’oz qo’yiladi va mo’yqalam yordamida o’rtasidan chetiga avval chap, so’ngra o’ng tomonga qarab sirach, yelim surtiladi. Sirach yoki yelim surtilgan qog’ozni yopishtiriladigan predmetning ustiga qo’yib, uning ustiga g’ijimlanishlar bo’lmasligi uchun toza latta bilan bosib tekislanadi. Yassi narsalar taxtakach ostida quritiladi. Hajmli predmetlar qog’oz shimmasligi uchun ham ichki, ham tashqi tomonidan yelimlanadi.
Biriktirish usuli. Predmetlar montaji va ularga yakuniy pardoz berish har bir ishning nihoyalovchi bosqichi hisoblanadi. Predmetlarni yig’ish va ularga pardoz berish usullari qilingan ish va uning xarakteriga, tayyorlangan predmetning o’ziga bog’liq tarzda amalga oshiriladi. CHunki predmetning turli detallari har xil usullarda, ya’ni maxsus klapanlar, poloskalar yordamida yopishtirilishi, hoshiyalash yordamida birlashtirilishi, gazlama yopishtirilishi, ip bilan tikilishi, sim, kanop va shu kabilar bilan jipslashtirilishi mumkin.
Qog’ozdan yasalgan detallarni yelimlash qog’ozdan yasalgan yassi hajmli ishlarni bajarishda qo’llaniladi. Qog’ozni kartonga yelimlash: muqovalash ishlari, hajmli narsalarni pardozlash, quticha va g’iloflarni yopishtirishda detallarni gazmol ploskalari yordamida birlashtirish, kimyoviylashtirish, muqovalash ishlarida, muqovaning ikki bo’lagini gazmol bilan biriktirishda ip bilan tikish va ip bilan biriktirish zarur.
“Fonus xayol” teatri va qo’g’irchoq teatrining harakatlanuvchi qo’g’irchoqlarini tayyorlashda, daftar sahifalarini, karnaval kostyumlarini tikishda va boshqa bir qator ishlarda foydalaniladi. Detallarni sim bilan oshiq-moshiq tarzida biriktirishda, “fonus xayol” teatrining harakatlanuvchi detallarini‚ qo’g’irchoq teatrining shakllari va boshqa narsalarni yasashda foydalaniladi. Bunday ishda ingichkaroq, igna yoki mixga oson o’raladigan simdan foydalaniladi. Bir-biriga biriktiriladigan karton yoki qalin qog’oz oldindan bigiz bilan teshib, tayyorlab qo’yiladi. Qog’oz va kartondan yasalgan detallarni turli xil qilib biriktirishda qutichalar, konvertlar, turli konstruktsiyadagi papkalar yasashda foydalaniladi.
Yakuniy bosqich predmetni pardozlash ishi estetik ko’rinishda bo’lishi kerak. Bu detallarni turlicha qilib har xil bo’yoqlar bilan bo’yash, applikatsiyalar bajarish, tabiiy, turli materiallar bilan bezash, gazlama qoplash va boshqa usullarda bezashdan iborat.