Mavzu: personalni boshqarish tizimlarini takomillashtirish

1.5. Kadrlar tayyorlash milliy dasturi – uzluksiz

 

 ta’limning «O‘zbek modeli»

O‘zbekiston Respublikasi davlat mustaqilligiga erishib, 

iqtiso diy va ijtimoiy rivojlanishning o‘ziga xos va mos yo‘lini 

tanlashi kadrlar tayyorlash tuzilmasi va mazmunini qayta tash kil 

etishni hayotiy zaruratga aylantirdi. 1992 yilda 

«Ta’lim to‘g‘-

risida»gi 

qonunning qabul qilinishi ushbu yo‘nalishdagi birinchi 

va juda muhim qadam bo‘ldi. Ushbu qonunda 

ta’lim sohasidagi 

davlat siyosatining asosiy tamoyillari 

belgilab qo‘yildi:

— 

O‘z-o‘zini ta’lim va tarbiyaning insonparvar, 

demokratik xarakterda ekanligi;

— 

ta’limning uzluksizligi va izchilligi;

— 

Personalni kasbiyumumiy o‘rta, shuningdek, o‘rta 

maxsus, kasb-hunar ta’limining majburiyligi;

— 

o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limining yo‘nalishini: 

akademik litseyda yoki kasb-hunar kollejida o‘qishni tanlashning 

ixtiyoriyligi;

— 

ta’lim tizimining dunyoviy xarakterda ekanligi;

— 

davlat ta’lim standartlari doirasida ta’lim olishning 

hamma uchun ochiqligi;

— 

ta’lim dasturlarini tanlashda yagona va tabaqalashgan 

yondashuv;

— 

bilimli bo‘lishni va iste’dodni rag‘batlantirish;

— 

ta’lim tizimida davlat va jamoa boshqaruvini 

uyg‘unlashtirish

2

. 

— 

«Ta’lim to‘g‘risida»gi qonun qabul qilingandan so‘ng 

yangi o‘quv rejalari, dasturlari, darslik va qo‘llanmalar yaratishga 

2

 Oliy ta’lim. Me’yoriy hujjatlar to’plami “Sharq”, Toshkent, 2001. 4-bet.

---

109

kirishildi. Ta’lim muassasalarini attestatsiyadan o‘tkazish va 

akkreditatsiyalash yo‘lga qo‘yildi. Ayni vaqtda, yangi turdagi 

ta’lim muassasalari tashkil etila boshlandi.

Oliy o‘quv yurtlarida kadrlar tayyorlashni markazlash-

tirishdan hududiy yo‘nalishga o‘tkazish chora-tadbirlari ko‘rildi. 

O‘quv yurtlari tarmog‘i kengaydi, universitet ta’limi rivojlanishi 

ta’minlandi. Yangi ixtisosliklar, bilimlarning yangi tarmoqlari 

bo‘yicha mutaxassislar tayyorlashga kirishildi. Umuman, 

maktab ko‘p tarmoqli tizimga o‘tkazildi. Abituriyentlar va 

talabalarning bilim darajasini test va reyting usulida baholashga 

o‘tildi. Oliy malakali ilmiy va ilmiy-pedagog kadrlar sifatiga 

qo‘yilayotgan talablar hisobga olingan holda, doktoranturada 

kadrlar tayyorlash tubdan qayta ko‘rib chiqildi. Jumladan, Oliy 

Attestatsiya komissiyasi tashkil etildi.

Iqtidorli bolalar va 

:

o‘quvchi yoshlarni har taraflama qo‘llab-

quvvatlash davlat siyosati darajasiga ko‘tarildi. Iste’dodli 

o‘smir va qizlarni izlab topish, ularga ko‘maklashish, ularning 

qobiliyati va iste’dodini o‘stirish bo‘yicha maxsus jamg‘armalar 

tashkil etildi. Qobiliyatli talaba — yoshlarni Amerika Qo‘shma 

Shtatlari, Yaponiya, Xitoy, Janubiy Koreya, Germaniya, Buyuk 

Britaniya, Rossiya Federatsiyasi va boshqa taraqqiy etgan 

davlatlarning nufuzli oliy o‘quv yurtlarida va ilmiy markazlarida 

o‘qitish va stajirovkadan o‘tkazish yo‘lga qo‘yildi.

Ammo ta’lim tizimi, fan va ishlab chiqarish o‘rtasidagi puxta 

o‘zaro hamkorlik va foydali integratsiyaning mavjud emasligi 

kadrlar tayyorlash tizimidagi eng jiddiy kamchiliklardan biri 

edi. Ana shunday sharoitda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti 

I.A.Karimov tashabbusi va bevosita rahbarligi ostida 1997-yildan 

boshlab,