Mavzu: Parallelogramm va uning xossalari Darsning ilmiy maqsadi

3-teorema:
Agar to'rtburchakning diagonallari keshishsa va kesishish nuqtasida teng ikkiga bo'linsa, bu to'rtburchak parallelo­grammdir.





Isbot:ABCD to'rtburchakda O nuqta AC va BD diagonallarining kesishish nuqtasi hamda AO= OC va BO = OC tengliklar bajariladi (28- rasm). Uchburchaklar tengligining 1-aloma-tiga ko'ra AOB va COD uchburchaklar teng (AO=OC, B0= OD - shartga ko'ra, AOB= COD - vertikal burchaklar), shuning uchun AB= CD va 1= 2. 1 va 2 burchaklarning teng- ligidan, AB|| CD (to'g'ri chiziqlarning parallellik alomatiga ko'ra) kelib chiqadi.
Shunday qilib, ABCD to'rtburchakda AB va CD tomonlar teng hamda parallel, demak, parallelogrammning 1-alomatiga ko'ra ABCD to'rtburchak-parallelogrammdir.
Parallelogrammning yana quyidagi alomatlari bor:
Agar to'rtburchakning qarama-qarshi tomonlari jufti-jufti bilan teng bo'lsa, bu to'rtburchak parallelogrammdir
Agar to'rtburchakning qarama-qarshi burchaklari jufti-jufti bilan teng bo'lsa, bu to'rtburchak parallelogrammdir.

3. 
   Agar to'rtburchakning ixtiyoriy bir tomoniga yopishgan burchaklari yig'indisi 180° ga teng bo'lsa, bu to'rtburchak parallelogrammdir.
   

IV .Darsni mustahkamlash.
1. Ko'pburchak burchaklarining yig'indisi: 1) 1080° ga; 2) 1620° ga;
3960° ga teng. Ko'pburchakning nechta tomoni bor?
2 – masala.
Ko’pburchakning har qaysi burchagi: 1) 144⁰ ga 2) 150⁰ ga; 3) 170⁰ ga; 4) 171⁰ ga teng bo’lsa, uning nechta tomoni bo’ladi?
Yechish.
1) ga t eng.
ga bundan , , bundan ya’ni n =10
2) ga teng, bundan , bundan ya’ni n = 12
3) ga teng, bundan ,
bundan ya’ni n = 36
4) ga teng, bundan ,
bundan ya’ni n = 40
3.Tashqi burchagining har biri: 1) 36° ga; 2) 24° ga; 3) 60° ga; 4) 15° ga teng bo'lgan qavariq ko'pburchakning nechta tomoni bor?
1 ) Parallelogramm tomonlari o'rtalarini tutashtirishdan hosil bo'lgan to'rtburchak parallelogramm ekanini isbotlang.
2) Agar to'rtburchakning qarama-qarshi tomonlari jufti-jufti bilan teng bo'lsa, bu to'rtburchak parallelogrammdir. Shuni isbotlang.
A gar to'rtburchakning bir tomoniga yopishgan burchaklari yig'indisi 180° ga teng bo'lsa, bu to'rtburchak parallelogramm ekanini isbotlang
O’tkir burchagi A bo’lgan ABCD parallelogramm-
ning B uchidan AD tomonga BK perpendikular
o’tkazilgan, BK = 0,5, C va D burchaklarni toping.
Yechish
ABCD parallelogramda BK AD bo’lsin. ABK –
to’g’ri burchakli. Shartga ko’ra A burchak qarshisidagi
katet gipotinuzaning yarmiga teng. Demak, A = 30⁰
va


V.Darsga yakun yasash va baholash – darsning maqsadini yana bir bor eslatish va unga qanchalik erishilganligini o’quvchilar bilan birgalikda aniqlash. O’quvchilarning mavzu bo’yicha savollariga javob berish, ulaming o’zlashtirganlik darajasini aniqiash, darsning asosiy lahzalarini qayd qilish. Darsda faol qatnashgan o’quvchilarni tilga olish va baholash;