Mavzu: O’zmaf hujjatlarini hisobga olish. Arxiv hujjatlarini butlash. Arxivlar va ularning hisobdorligi

Arxiv va hujjat egasi o‘rtasidagi shartnoma muhim ahamiyatga ega bo‘lib, uni asosida hujjatlar davlat mulkiga topshiriladi. Shuning uchun hujjat egasi bilan shartnomani xar bir punktini batafsil muxokama qilish lozim. Xozirgi sharoitda arxivshunos “aktiv komplektlash” usulidan ko‘proq foydalanish zarur.
Fond tashkil qiluvchi bilan uning hujjatlarini saqlanishini zarurligi ahamiyati to‘g‘risida suxbat o‘tkazish, komplektlashni manbalari yuridik shaxslarni ro`yxatga olish organlari va ijtimoiy-siyosiy hayotni o‘rganish asosida aniqlanishi kerak.
Yo‘lboshchilar, partiya a’zolari bilan suhbatlar, ijtimoiy va siyosiy hayotdagi voqealarni og‘zaki xotiralarni yozib olish, esdaliklarni yig‘ish, voqealar xronikasini tuzish, jamoat fikrini aks ettiruvchi hujjatlarni yig‘ish, uchrashuvlarda qatnashish, “aktiv komplektlash”ni asosi bo‘lib, yuksak kasbiy maxorat, kompitentlik va arxivshunosni faol hayotiy pozitsiyasi hisoblanadi.
Umuman ixcham, to‘la va foydalanish imkoniyati mavjud bo‘lgan hujjatlar saqlanishi quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
-hujjatlarda turli tashkilotlarni qarashlari va fikrlari turlicha bo‘lganda hujjatlarni ikkala yig‘imi ham saqlanishi kerak;
-dublikatlar yoki ozroq qimmatga ega bo‘lgan hujjat asl hujjatni to‘ldirsa u saqlanadi va asl hujjatni to‘laroq tushinishga yordam beradi;
-agar hujjat statistik ma’lumotlar manbai bo‘lsa.

• Mavzularga oid hujjatlar-bu aniq faoliyat, voqelik, shaxs, joy, loyga yoki boshqa predmetlarni tegishli hujjat. Ular shuningdek nusxasi fayllari, ma’lumot, loyixa fayllari sifatida ma’lum. Fayllar katta xajmga ega bo‘lishiga qaramasdan kam xollarda o‘zini to‘la xajmi bo‘yicha saqlanadi.


• Qimmatli hujjatlar doimiy saqlanishga, arxiv tashkilotiga topshirilishi kerak.

-huquqiy hujjatlar-bu erga egalik huquqi, ijara, xadya, kelishuv va shartnomalar;
-qonunchilik va siyosatga tegishli hujjatlar.

Hujjatga baho berishda bu hujjatdagi ma’lumot xaqiqatdan noyobmi? Yoki bu ma’lumot boshqa biror joyda ham mavjudmi? Degan savolga javob berishi kerak.
Hujjatlardan ma’lumotlar to‘la yoki qisman boshqa manbalarda ham bo‘lishi mumkin. Masalan:
-biror bir ma’lumot;
-boshqa formatdagi hujjatlarda (xarita, reja) yoki ommaviy axborot vositalarini boshqa turida (mikrofilm, elektron tizimlar);
-agentlikni boshqa hujjatlarida, uni xududiy va maxalliy bo‘limlarida;
-boshqa tashkilot hujjatlarida;
-e’lon qilingan ishlarda.