Mavzu: O’zmaf hujjatlarini hisobga olish. Arxiv hujjatlarini butlash. Arxivlar va ularning hisobdorligi

Hujjatni olishda foydalanuvchi hujjatdan foydalanish varag‘ini to‘ldiradi, foydalanish varag‘ida jildni joyi, arxiv shifri keltirildi. Hujjatdan foydalanish varag‘i qimmatli tarixiy manba bo‘lib, unda bu mavzu bo‘yicha tadqiqot olib borgan taniqli fan arboblarini maqola, monografiya va boshqa ilmiy ishlari ko‘rsatilgan.
Agar foydalanish varag‘i toza bo‘lsa, unda foydalanuvchi ushbu mavzuni tadqiq qiluvchi birinchi shaxs hisoblanadi. Foydalanish varag‘ini hujjat bilan ishlash tugagandan so‘ng to‘ldirish maqsadga muvofiq.
Ayrim arxivlarda foydalanuvchi foydalanish varag‘ini to‘ldirmaguncha hujjatlar saqlanishga topshirilmaydi. Unda foydalanish sanasi, foydalanuvchini familiyasi, ishlatish xarakteri (nusxa olish, kuchirma, ko‘rish) va foydalanilgan varoqlar ko‘rsatilishi kerak.
Hujjatlardan nusxa ko‘chirish to‘g‘risidagi ishlar nusxalarni birini hisobga olish jurnaliga qayd qilib boriladi. Arxivni nashriyot faoliyati arxiv nashrlari hisobini olish kartochkasi yordamida hisobga olinadi.
Kartochkada nashr nomi, uni turi va shakli, uni tayyorlashda qatnashuvchi tashkilotlar nomi, redaksion jamoa, tuzuvchilar, tiraj, retsensiyalar to‘g‘ridagi ma’lumotlar qayd qilinadi. Kartochka nashriyot bo‘limi tomonidan olib boriladi.
Arxivni ko‘rgazmalar, ekskursiyalar, ma’ruzalar o‘tkazish bo‘yicha ishlari hujjatlardan foydalanish hisobini olish kartochkasi yordamida ro‘yxatga olinadi. Xar bir tadbir uchun tuziladigan kartochkada (ko‘rgazma, ekskursiya, ma’ruza) foydalanishni shakli va masadi, mavzu, tadbirlarni o‘tkazish joyi, sana, tashrif buyuruvchilar soni, ovozga berish vaqti arxivni qatnashish darajasi, tayyorlangan axborot hujjatining turi va tadbirni tayyorlashda ishlatilgan fondlarni shkaflari ko‘rsatiladi.
Arxivda foydalanishni hisobini yuritishni boshlang‘ich shaklidan farqli o‘laroq bu jadvallarning shakli va tarkibidagi ma’lumotlar me’yoriy jixatdan hech qayerda ko‘rsatilmagan. Shuning uchun arxiv mustaqil xolda hujjatlarni qaysi yo‘nalishda foydalanishni taxlil qilish muhimligini xal qilishi lozim. Yo‘nalishlar qanchalik ko‘p bo‘lsa, ish ham shuncha ko‘p bo‘ladi.