Mavzu: O`zbek tilida unli tovushlar talaffuzi

Mavzu: O`zbek tilida unli tovushlar talaffuzi

Unli tovushlar faqat un (ovoz)dan hosil bo‘ladi. Ular jami 6 ta bo‘lib, 10 ta harf bilan ifodalanadi: a, o, u, o’, i, e,  ye, yo, yu, ya. Unli tovushlar guruhlarga quyidagicha ajratiladi:

• Unli tovushlar

• Unli tovushlar faqat un (ovoz)dan hosil bo‘ladi. Ular jami 6 ta bo‘lib, 10 ta harf bilan ifodalanadi: a, o, u, o’, i, e,  ye, yo, yu, ya. Unli tovushlar guruhlarga quyidagicha ajratiladi:

Tilning gorizontal harakatiga ko‘ra		Tilning vertikal harakatiga ko‘ra			Lablarning ishtirokiga ko‘ra
old qator	orqa qator	yuqori tor unlilar	o‘rta keng unlilar	quyi keng unlilar	lablangan	lablanmagan
i, e, a	u, o’, o	i, u	e, o’	a, o	u, o’, o	i, e, a

Nutq a’zolari ishtirokida hosil bo’ladigan tovushlar nutq tovushlaridir. Ovozdangina hosil bo’lib, og’iz boshlig’ida to’siqlarga uchramaydigan nutq tovushlari unli fonemalar deyiladi.

• Nutq a’zolari ishtirokida hosil bo’ladigan tovushlar nutq tovushlaridir. Ovozdangina hosil bo’lib, og’iz boshlig’ida to’siqlarga uchramaydigan nutq tovushlari unli fonemalar deyiladi.

• Nutq a’zolari ishtirokida hosil bo’ladigan tovushlar nutq tovushlaridir. Ovozdangina hosil bo’lib, og’iz boshlig’ida to’siqlarga uchramaydigan nutq tovushlari unli fonemalar deyiladi.
• Nutq a’zolari ishtirokida hosil bo’ladigan tovushlar nutq tovushlari deyiladi. Nutq tovushlari, birinchidan, bo’g’iz boshlig’ida tovush paychalarining tebranishidan hosil bo’ladigan ovozdan, ikkinchidan, og’iz boshlig’ida nutq organlarida hosil bo’ladigan shovqindan iborat. Demak, nutq a’zolarining ishtiroki hamda ovoz va shovqin o’rniga ko’ra nutq tovushlari ikki turga bo’linadi. 1.Unli tovushlar. 2.Undosh tovushlar. Ovozdangina hosil bo’lib, og’iz bo’shlig’ida to’siqlarga uchramaydigan nutq tovushlari unli fonemalar deyiladi. Hozirgi o’zbek adabiy tilida unli fonemelar soni oltita: a, i, e, o’, o.