Mavzu: O`zbek orfografiyasi va uning boshlang`ich ta’lim dasturi hamda darsliklarda aks etishi, o`rgatishga tavsif

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

66 

 

 

ILOVALAR 

 

1-ilova. UMUMIY O„RTA TA‟LIM MAKTABLARINING 1-SINFLARI 

UCHUN TEST TOPSHIRIQLARI 

 

Berilgan matnda nechta gap bor? 

Ajoyib qish fasli keldi. Havo toza. Osmon tiniq. 

A) 4                   B) 3                C) 2 

 

2. Gap nimalardan tuziladi? 

A) so‗zlardan                      B) bo‗g‗unlardan           C) harflardan 

 

3. Gapning birinchi so‗zi qanday harf bilan boshlanadi? 

A) bosh                                B) kichik             

C) unli 

 

4. Gapning oxiriga qanday tinish belgisi qo‗yiladi? 

A) nuqta (.)                     B) so‗roq belgisi (?) 

C) undov belgisi (!)       D) hammasi to‗g‗ri 

 

5. So‗z nimalardan tuziladi? 

A) harflardan                   B) bo‗g‗inlardan 

C) gaplardan 

 

6. Berilgan gap nechta so‗zdan iborat? 

Mehnatsevar insonni hamma hurmat qiladi. 

A) 4   B) 6                  C) 5 

 

7. Tovushlar yozuvda nima bilan ifodalanadi? 

A) tovushlar               B) harflar 

---

67 

 

 

 

8. Qanday tovush bo‗g‗in hosil qiladi? 

A) unli                      B) undosh 

 

9. O‗zbek tilida nechta unli tovush bor? 

A) 23 ta   B) 29 ta        C) 6 ta  D) 24 ta 

 

10. Navbatchi so‗zida nechta tovush bor? 

A) 9 ta       B) 8 ta        C) 10 ta  D) 7 ta 

 

11. Piyola so‗zida nechta harf bor? 

A) 6 ta            B) 5 ta           C) 7 ta        

D) 3 ta 

 

12. Faqat bir unli harf bo‗g‗in hosil qilgan so‗zlar qatorini aniqlang. 

A) aka, odob, uzum           

B) vazifa, Nigora, sinf 

C) piyoz, bulbul, un 

 

13. O‗zbek tilida nechta undosh tovush bor? 

A) 6 ta             B) 23 ta  

C) 29 ta           D) 24 ta 

 

14. Uchta undosh harfli so‗zlar qatorini toping: 

A) lavlagi, olxo‗ri              B) hasharot, Buxoro 

C) jahon, fasl 

 

15. Ikkita unli harf qatnashgan so‗zlar qatorini aniqlang. 

A) anor, soat                         B) do‗st, uchuvchi 

C) behi, shifobaxsh 

---

68 

 

 

 

16. Uch bo‗g‗inli so‗zlar qatorini belgilang. 

A) choynak, supurgi                 B) yong‗oq, turp 

C) handalak, shaftoli 

 

17.Bo‗ginlarga to‗g‗ri ajratilgan so‗zlar qatorini toping. 

A) si-ngil, ong-li            B) jir-afa, is-siq 

C) hush-yor, mehn-at 

 

18. Qaysi harf ikki tovushni bildiradi? 

A) i             B) j             C) z                   D) u 

 

19. Nuqtalar o‗rniga undosh harflardan mosini tanlang. 

Do‘s…, avgus…, xa…, juf… 

A) d                 B) g                     C) t 

 

20. Alifbodagi sakkizinchi harfning nomini belgilang. 

A) h               B) i           C) j              D) g 

 

2-ilova.Orfografik hushyorlikni shakllantiruvchi mashqlar 

 

1. Anagrammani yeching va ortiqcha so‗zni toping. 

 

GATRILU 

ARYQOB 

AITNRSNA 

YCHBKOCHEA 

SHFBAINA 

 

2. Nuqtalar o‗rniga mos keluvchi so‗zni topib yozing. 

---

69 

 

 

 

DAVRA (VAQT) TAROQ 

 

SHAHAR (…) OQLOV 

 

3. Qaysi qatordagi so‗z mevaning anagrammasi emas? 

 

3.  AANNB 

4.  SNNAAA 

5.  IXO‗RLO 

6.  ARKZI 

7.  ATSHLOFI 

 

4.  Harflardan  harflarga  gorizontal,  vertical,  diagonal  bo‗yicha  o‗tib,  yashiringan 

iborani o‗qing. 

 

O‗     I     T 

L      T    YE 

CH   A    B 

                B    K    E 

                I     R     S 

 

5. Qaysi qatordagi harflardan so‗z tuzib bo‗lmaydi? 

A) ONKOIT 

B) ABRXA 

C) HFINRA 

D) MAKALAK  

 

 

---

70 

 

 

3-ilova. O‗quvchilarni yozma nutqini va grammatikaga oid bilimlarini 

o‗stirishga oid mashqlar.