Mavzu: Oqova suvning pH muhitini aniqlash Maqsad: Suv tarkibini nazorat qilish Kerakli asbob va jihozlar

Tajriba. Suvning pH ni potentsiometrik aniqlash.

Tajriba ishi laborant nazorati ostida amalga oshiriladi. Ushbu usul vodorod ionlarining miqdori ko‘p pH 0 dan 14 gacha va harorat 0 dan 100 ° C gacha bo‘lgan holatda aniqlash uchun mo‘ljallangan.

Eritmaning pH qiymatini o‘lchash sxemasi rasmda ko‘rsatilgan.

Eritmaning pH qiymatini o‘lchash sxemasi

1- quyma shishadan tayyorlangan elektrod;

2- Shisha elektrod;

3- Ichki kontaktdagi elektrodlar;

4- yordamchi elektrod;

5- elektrolitik kalit;

6- G‘ovak to‘siq;

7- pH-673 pH o‘lchagich.

Elektrod shisha elektrod tubi va eritma ichidagi eritma bilan eritib yuborilganda, ionlar almashinadi, natijada sirt qatlamlarida litiy ionlari h + ionlari bilan almashtiriladi va shisha elektrod vodorod elektrodining xususiyatlarini oladi. Shisha shkalasi va nazorat eritmasi orasidagi farq potensial farqqa ega bo‘ladi, uning miqdori eritmadagi ionlarning h + konsentratsiyasi va eritmaning harorati bilan belgilanadi:

E_x= E₀+ 0.059lgC_H+ =e⁰ -0.059pH

Har bir tajribadan oldin elektrodlar distillangan suv bilan yaxshilab yuvib olinishi kerak va ortiqcha suv filtr qog‘ozi bilan yuzasidan shimdirib olinishi kerak.

pH qiymatlari hisobi pribor ko‘rsatkichi doimiy qiymatdan keyin pH qiymati asbob o‘lchovida hisoblanishi kerak.

Ishni bajarish buyicha hisobot

Ish bo‘yicha hisobot to‘g‘ri, o‘z vaqtida bajarilishi kerak. Har bir eksperiment natijalarini tuzishda har bir tajribaning nomlanishi ko‘rsatilishi, kuzatishlarni belgilab borish va berilgan savollarga javob berish kerak.

Tajriba natijalari

Namuna	O‘lchov asbobiga muvofiq pH ko‘rsatkichi
1
2
3

Jadval to‘ldirilgandan so‘ng, gidrobiontlar uchun pH qiymati bo‘yicha o‘rganilgan suv havzalarining sifati to‘g‘risida xulosa yoziladi.

NAZORAT SAVOLLARI

1. "Vodorod ko‘rsatkichi" nima?

2. Suvdagi vodorod ionlarining qanday tabiiy manbalarini bilasiz?

3. pH qiymati qanday usullarda aniqlanadi?

4. Tabiiy suv havzalarida pH qiymatlari qanday?

5. pH o‘zgarishi organizmlar-gidrobiontlarga qanday ta’sir qiladi?

6. pH ning qanday qiymati suvda yashovchi organizmlarning o‘limiga sabab bo‘ladi?