Mavzu: Operatsion tizim strukturasi va uning utilitalarini, hisoblash tizimi tarkibiy qismlari

Mavzu: Operatsion tizim strukturasi va uning utilitalarini, hisoblash tizimi tarkibiy qismlari

Bajardi: Qurbonaliyev Oybek

OT lar bajaradigan vazifasiga, masalalarga ishlov berish rejimiga, tizim bilan bog`lanish usuliga, qurish usuliga va x.k.lar bo`yicha sinflarga ajratiladi. Vazifasiga qarab sinflarga ajratishda OT ning turlari ko`pligi yaqqol tashlanadi. Chunki hisoblash texnikasi turlari qancha bo`lsa, OT turlari ham shunchadir: meynfreym OT, server OT, Ko`pprotsessorli, SHK uchun, real vaqt OT, mobil va x.k. OT lariga bo`linadi.

OT lar bajaradigan vazifasiga, masalalarga ishlov berish rejimiga, tizim bilan bog`lanish usuliga, qurish usuliga va x.k.lar bo`yicha sinflarga ajratiladi. Vazifasiga qarab sinflarga ajratishda OT ning turlari ko`pligi yaqqol tashlanadi. Chunki hisoblash texnikasi turlari qancha bo`lsa, OT turlari ham shunchadir: meynfreym OT, server OT, Ko`pprotsessorli, SHK uchun, real vaqt OT, mobil va x.k. OT lariga bo`linadi.

Meynfreymlar, SHK lardan kiritish-chiqarish imkoniyatlari bilan farq qiladi, ular terabayt hajmlarda ma’lumotlar ishlov berish imkonini beradi. Meynfreymlar OT lari kiritish-chiqarish amallari ko`p bo`lgan, bir vaqtda bajariladigan to`shiriqlar topplamiga ishlov berishga yo`naltirilgan.

Qoida bo`yicha, uch xil xizmat qilish takliq qilinadi: paketli ishlov berish, tranzaktsiyali ishlov berish (guruhli amallar) va vaqtni bo`lish tizimlari. paketli ishlov berishda, masalalarga foydalanuvchisiz ishlov beriladi. M-n, har xil xisobotlar tuzish paketli ishlov berish rejimida bajariladi. Tranzaktsiyali ishlov berishda, ko`p sonli kichik talabnomalar bajariladi, m-n, biletlarni oldindan buyurtma orqali band qilish, kredit kartochkalari bilan bajariladigan amallar va x.k.lar. Talabnomalar katta emas, ammo tizim bir vaqtda sekundiga yuzlab va minglab operatsiyalarni bajaradi. Vaqtni bo`lish rejimida, tizim ko`p sonli masofadagi foydalanuvchilarga bir vaqtning o`zida bitta mashinada masalalarni bajarish imkonini beradi. Bunga ko`p foydalanuvchili MB ni misol qilib olish mumkin. OS/390 meyfreymi OT misol bo`ladi.