Mavzu: Olmon tilidagi gaplarda ikkinchi darajali bo’laklar



Download 0,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet56/76
Sana12.03.2022
Hajmi0,53 Mb.
#491557
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   76
Bog'liq
olmon tilidagi gaplarning ikkinchi darajali bolaklari

sifatlar 
bilan:
Der “Salut des armes” zuchte wild durch rosa und goldenen Morgen. (A.Seghers). Ein prima 
Lehrer, der dicke Rochwitz. (W.Bredel). 
O‟zbek tilida ham aniqlovchilar predmet belgisini ifodalab, 
qanday?, qanaqa?,
qaysi?, 
qancha?, kimning?, nimaning?, qayerning?
va boshqa so‟roqlarga javob bo‟ladi. O‟zbek tilida 
aniqlovchi otga bog‟lanadi. Misollar: Ilgari zolim boylar zamonida degrez edim, hozir o‟z 
baxtimni topib, qora o‟tmishni la‟natlayman. (Mirmuhsin). Besh-olti kishi devorga suyalib bosh 
egib o‟tishibdi. (Y.Shamsharov). E‟tiroz bildirgan odam hayron bo‟lardi. (Sh.Rashidov). U otga 
achchiq-achchiq qamchi bosdi. (Y.Shamsharov). 


49 
Lekin o‟zbek tilida aniqlovchining nemis tilidagi kabi o‟z aniqlanmishi bilan son, rod va 
kelishikda moslashish hodisasi yo‟q. Masalan: Uning ba‟zan lo‟nda va aqlli gaplarini eshitganda, 
Elmurod huzur qilardi. (P.T.) 
Nemis tilida aniqlovchi sifatdosh yoki sifat kabi o‟z ma‟nosini aniqlaydigan va to‟ldiradigan 
so‟zlarga ega bo‟lishi mumkin. Mana shu so‟zlar ma‟lum bir sintaktik gruppani tashkil etadi va 
uni yoyiq aniqlovchi (Das erweiterte Attribut) deb yuritiladi. 
Nemis tilida yoyiq aniqlovchi (Das erweiterte Attribut) odatda aniqlanmish ot oldida keladi. 
Bunda yoyiq aniqlovchi artikl yoki artikl o‟rnida kelgan so‟z bilan ot o‟rtasida joylashgan 
bo‟ladi. Masalan: 
Die vier folgten seinen Worten, gespannt, aufmerksam, nur seiten erleichtert. Die munteren, 
sicheren Seminaristen schwatzten und lachten. (A.Seghers). Sein unwillkürlich dem rasenden 
Abwehrfeuer angepasstes Herzklopfen legte sich … (shu asardan). Im Hintergrunde führte eine 
kleine, von zwei niedrigen Obelisken flankierte Freitreppe zi einem erhӧhten Kiesplatze empor 
… (Th.Mann). 
Yuqorida berilgan misollardan ko‟rinib turibdiki, yoyiq aniqlovchi sostavidagi boshqaruvchi 
sifat yoki sifatdosh aniqlanmish ot oldida qo‟llangan. 
O‟zbek tilida ham aniqlovchi birdan ortiq so‟z (so‟z birikmasi) bilan ifodalanishi mumkin. 
Bunda aniqlovchi yoyiq bo‟ladi. Misollar: Ammo yurak yutib ozib-yozib bir jasorat qilgan. 
Umid hijolatga tushib qoldi. Kuni bilan xansiragan jonivorlar ham dam olib, joni rohat olmoqda. 
(Mirmuhsin). 

Download 0,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   76




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish