Mavzu: O‟lchash vositalari. Reja: 1

 

O‘lchash  asbobi  deb,  kuzatish  (kuzatuvchi) 

uchun  qulay  ko„rinishli  shaklda  o„lchash  ma‟lumoti 

signalini  ishlab  chiqishga  mo„ljallangan  o„lchash 

vositasiga aytiladi.

 

 

 

O„lchash asboblarining  turlari quyidagicha:  

 

3 – rasm.  O‘lchash asboblarining o‘lchash natijasi ma’lumotlarini  

ko‘rsatishiga ko‘ra turlarga bo‘linishi. 

 

2. Etalonlar va ularning tabaqalanishi 

Fan  va  texnikaning  eng  yuqori  saviyasidagi  aniqlik  bilan  ishlangan 

namunaviy  o„lchovlar  etalonlar  deb  ataladi.  Etalonlar  ishlatiladigan  va  davlat 

etalonlariga  bo„linadi.  Davlat  etalonlari  namunaviy  o„lchov  va  asboblarni 

tekshirishda qo„llaniladi va Davlat standarti idoralarida saqlanadi. 

Etalon  deb,  kattalikning  o„lchamini  hosil  qilish,  saqlash  va  uni  boshqa 

o„lchash  vositalariga  uzatish  uchun  xizmat  qiladigan  o„lchovlarga  aytiladi. 

---

Kattalikning  birligi  etalondan  razryad  etalonlariga  uzatiladi,  ulardan  esa 

pog„onasimon tarzda ishchi o„lchash vositalariga uzatiladi.  

Etalonlarning tabaqalanish pog„onasi quyidagicha joylashgan: 

 –  birlamchi etalonlar; 

 –  ikkilamchi etalonlar; 

 –  ishchi etalonlar. 

Zamonaviy  ilm  –  fan  yutuqlarini  qo„llagan  holda,  mazkur  o„lchashlar 

sohasidagi  mavjud  bo„lgan  imkoniyat  doirasida  va  eng  yuqori  aniqlikda 

kattalikning  birligini  hosil  qiluvchi  etalonga  birlamchi  etalon  nomi  berilgan. 

Birlamchi etalon milliy (davlat) yoki xalqaro bo„lishi mumkin (4 – rasm).