Мавзу. Номоддий активлар хисоби. Режа

3. Номоддий активлар амортизацияси (эскириши) ҳисоби
Номоддий активларга эскириш ҳисоблашишда «Номоддий активлар» номли 7-сон БХМСга ҳамда Ўзбекистон Республикасининг Солиқ Кодексига амал қилиш лозим.
«Номоддий активлар» номли 7-сон БҲМСга асосан номоддий активнинг амортизация қиймати унинг фойдали хизмат муддатидан ошмаган ҳолда, фойдали хизмат муддатини белгилаш мумкин булмаган пайтда 5 йилни ҳисобга олиб (лекин корхонанинг фаолият муддатидан ошмаган холда) мунтазам асосда таксимланиши керак қуйидаги номоддий активларга амортизация ҳисобланмайди:
♦ ҳакикий эмас (ишламайдиган) деб топилган ва ҳуқуқий оқибатлар келтириб чиқармай-
диган номоддий активлар;
_: ♦ корхонага тегишли булмаган, лекин хуқуқ эгаси томонидан лицензия шартномаси ёки бошқача шартнома (танхр булмаган лицензия) бўйича берилган ва балансдан таищари ҳисобварақда ҳисобга олинадиган номоддий активлардан фойдаланиш хукуки асосида корхона фойдаланаётган номоддий активлар;

• 
  корхонага тегишли товар белгисига ва хизмат кўрсатиш белгисига эгалик ҳукуки,
  шунингдек вақт утиши билан уларнинг истеъмол хусусияти ўзгармайдиган товар чиқарилган
  жой номига эгалик хукуки;
  
• 
  Гудвилл.
  

Тўғри чизикли усул номоддий активни фойдали ишлатишнинг бутун даври мобайнида эскиришнинг доимий суммаларини ҳисоблаб ёзишдан иборат.
Камайиб борувчи қолдик усули бўйича мунтазам ҳисоблаб ёзилаётган суммалар фойдали ишлатиш муддати давомида камаяди.
Бажарилган ишлар ҳажмига мутаносиб равишда ҳисоблаб ёзиш усулига биноан амортизация миқдори фақат номоддий актив канча марта ишлатилишига ёки канча маҳсулот бирлиги ишлаб чиқарилиши кутилаётганига боғлиқ бўлади.
Тўғри чизикли усул. Амортизацияни ҳисоблаб ёзиш усулларидан бирортасини қўллашни аниқлаш кийин бўлган лолларда ҳисоблаб ёзишнинг тўғри чизикли усулидан фойдаланилади.
Амортизацияни ҳисоблашишда унинг тугатилиш қийматига эътибор бериш лозим. Агар бошқа суммани ишончли тарзда ҳисоб-китоб қилиш мумкин булмаса, номоддий активнинг қолдик қиймати нолга тенг бўлади