Мавзу: Нефткимёвий синтезлар Режа: Нефтни қайта ишлаш жараёнида содир бўладиган реакциялар Нефть таркибидаги углеводородлар

Углеводородли газ
Таркибида кўп миқдорда тўйинмаган углеводород бўлган термик–крекинг гази нефть кимёсида нефткимё хом ашёси сифатида ишлатилади (жадвалга қаранг).
Термик крекинг жараёнида максимал миқдорда крекинг–қолдиқ (I) ва термогазойл (II) олишда ҳосил бўладиган маҳсулотларнинг миқдори (% да) қуйида келтирилган:
1- жадвал
Термик крекингда олинган маҳсулотлар миқдори, % да

Маҳсулотлар номи	I	II
Углеводородли газ	2,5	9,0
Стабиллаш головкаси	3,4	3,0
Крекинг – бензин	14,2	25,0
Керосин – газойл фракцияси	3,9	-
Термогазойл	-	22,0
Крекинг – қолдиқ	74,4	39,0
Йўқотишлар	1,6	2,0

Хом ашё сифатида гудрон ва каталитик газойл аралашмаси ишлатилади.

Крекинг – бензин

Бензин қуйи кимёвий барқарорлиги ва юқори бўлмаган октан сони (66–68 мотор усули бўйича) билан характерланади.
Крекинг бензинини автомобиль бензини компоненти сифатида ишлатиш учун уни қўшимча барқарорлаштириш лозим.

Керосин-газойл фракцияси

Керосин–газойл фракцияси (200÷350⁰С) флот мазутининг қимматли компонентидир. У гидротозалангандан сўнг дизель ёқилғиси компоненти сифатида ҳам қўлланилиши мумкин.

Термогазойл

Термогазойл техник углерод ишлаб чиқаришда хом ашёдир.

Крекинг – қолдиқ

Крекинг қолдиқ (350⁰С дан юқори фракция) қозон ёқилғиси сифатида ишлатилади. У тўғридан - тўғри ҳайдаб олинган мазутга нисбатан юқори ёниш иссиқлигига ва қуйи қотиш ҳароратига ва қовушқоқликка эгалиги билан характерланади.