Мавзу: нархни шакллантириш тамойиллари ва давлат назорати режа

Рақобатлашган бозорда Р=МС бўлганини кўрган эдик. Монополист нархни чекли ҳаражатдан юқори белгилайди (Р >МС) ва бу фарк миқдор буйича талаб эластиклигига тескари пропорционал бўлади.

• Рақобатлашган бозорда Р=МС бўлганини кўрган эдик. Монополист нархни чекли ҳаражатдан юқори белгилайди (Р >МС) ва бу фарк миқдор буйича талаб эластиклигига тескари пропорционал бўлади.
• MR=МС

Монопол хокимият кўрсаткичи. Рақобатлашган бозорда нарх чекли ҳаражатга тенг булиши, максимал фойда олишнинг зарурий шарти эди. Монопол бозорда нарх чекли ҳаражатдан юқори белгиланади (Р>МС) анна шу фарк (МС-Р), яъни фойдани максималлаштирадиган нарх билан чекли ҳаражат ўртасидаги фарк монопол хокимиятни улчаш усули бўлиши мумкин. Монопол хокимиятни худди ушбу усулда аниқлашни 1934 йилда иқтисодчи олим Абба Лернер таклиф қилганлиги учун бу кўрсаткич Лернернинг монопол кўрсаткичи деган номни олган

• Монопол хокимият кўрсаткичи. Рақобатлашган бозорда нарх чекли ҳаражатга тенг булиши, максимал фойда олишнинг зарурий шарти эди. Монопол бозорда нарх чекли ҳаражатдан юқори белгиланади (Р>МС) анна шу фарк (МС-Р), яъни фойдани максималлаштирадиган нарх билан чекли ҳаражат ўртасидаги фарк монопол хокимиятни улчаш усули бўлиши мумкин. Монопол хокимиятни худди ушбу усулда аниқлашни 1934 йилда иқтисодчи олим Абба Лернер таклиф қилганлиги учун бу кўрсаткич Лернернинг монопол кўрсаткичи деган номни олган

Лернернинг монопол кўрсаткичи

•  Бу ерда L - монопол хокимиятнинг Лернер индекси;
• Р – монопол нарх;
• МС – чекли ҳаражат;
• Е - талабнинг нархга кўра эластиклиги.
• Масалан, бензинга талабнинг нарх бўйича эластиклиги-5 бўлса,

Амалиётда чекли ҳаражатни хисоблаш кийин бўлгани учун, уни ўртача ҳаражат билан алмаштиради. Бу ҳолда формула қуйидаги куринишни олади:

• Амалиётда чекли ҳаражатни хисоблаш кийин бўлгани учун, уни ўртача ҳаражат билан алмаштиради. Бу ҳолда формула қуйидаги куринишни олади: