Mavzu: Mustaqillik va ona tili haqida suhbat

IV. Mustahkamlash.
134- mashq. O’qing. Nuqtalar o’miga so’z o’zgartuvchi qo’shimchalardan mosini qo’yib yozing.
BULOQCHA
Men oddiy mehnatsevar buloqchaman. Suvlarim.. dala-bog‘lar.. eltaman. Dehqonlar.. yaxshi hosil olishlariga yordamlashaman. Tegirmon toshi.. aylantiraman. Shuning uchun odamlar.. hurmatiga sazovor bo‘ldim.
(Turg‘unboy G‘oyipovdan)
So‘z o‘zgartuvchi qo‘shimchalar qaysi turkumdagi so‘zlarga qo‘shilgan? So‘roqlar yordamida aniqlang.
135- mashq. So‘zlarni o‘qing. Har bir so‘zni tarkibi jihatidan tahlil qilib, jadvalga joylang. Jadvalning oxirgi qismini o‘zingiz o‘zakdosh so‘zlar topib to‘ldiring.
Baliqchi, baliqdan, mevali, so‘zla, chorvador, boshla, nonning, bog‘da, bog‘bon, sinfdosh, sinfni, guidon, dasturxon, kitobxon, sayohat, jiydazor, zehnli.

So’z	O’zak	So’z yasovchi qo’shimcha	So’z o’z­gartuvchi qo’shimcha	O’zakdosh so’zlar
Mevali Baliqchi Baliqdan	Meva Baliq Baliq	-li -chi -dan	— -dan	Mevasiz

Tilda so’z yasovchi qo’shimcha olgan hamma so’zlar o’zakdosh so’z hosil qila oladimi?

V. Dars yakuni. O’quvchilar bilimini baholash
V.Uyga vazifa:
136- mashq. Topishmoqlarni o’qing, javobini toping.
1. Olamda-yu odamda bitta, Odoblida ikkita.
2. Chiziladi ko’kda qalamsiz, Har xil bo’yoq, rassomsiz.
3. Gulsiz bo’lar mevasi, Shirin-shakar donasi.
Ko’chiring. So’z yasovchi va so’z o’zgartuvchi qo’shimcha olgan so’zlarni aniqlang. O’zak va qo’shimchalarni tegishlicha belgilang.
Bilimingizni tekshiring! .
So’zning o’zagi nimani ifodalaydi?
. Qo’shimchalar nima uchun so’z yasovchi va so’z o’zgartuvchi deb, turlarga ajratiladi?
• Qaysi qo’shimchalar yordamida o’zakdosh so’zlarni hosil qilasiz?
Tildagi so’zlar qanday ko’payib borishini bilasizmi?
.

Sana:__________________________