Mavzu: Mustaqillik va ona tili haqida suhbat

III. Yangi mavzu bayoni.
UNDALMA mavzusi doskaga yoziladi. O’quvchilarga qarata o’qituvchi gap aytadi:

• 
  Bolalar, bilim manbai bo’lgan kitobni seving!
  
• 
  Bu gap kimga qarata aytilyapti?
  
• 
  O’quvchilarga qarata aytilyapti.
  

Undalma fikrning kimga qarata aytilganini bildiradi. Undalma ot bilan ifodalanadi.
Og‘zaki nutqda undalma undash ohangi bilan aytiladi. Yozuvda vergul yoki undov belgisi bilan ajratiladi.

Qoida tushuntiriladi.

IV. Mustahkamlash.
66- mashq. Ajratilgan so’zlarni tushirib, gaplarni o’qing. Ularning mazmunidagi farqni ayting.
Bolajon, sen doim suyuksan.
Bilib qo’y: iqboli buyuksan!
Abdulla Oripov
Bolam, bobong yaratgan bog’lar, bobong ekkan tut hozir ham yashnab turibdi.
Bobojon, laylaklar qishlog’imizga yana qaytib kelarmikan?
Berilgan gaplarda fikr kimlarga qaratilgan? Murojaatni bildirgan so’z qaysi turkumga kiradi?
67- mashq. O’qing. Matn qanday gaplardan tuzilgan?
Bir kampirning shaharda yashaydigan o’g’li uyiga keldi. Shunda onasi sevinib:
— O’g’lim, senga ajoyib ovqatlar tayyorladim. Semizgi-na g’oz go’shtim bor. Shirin, yog’li quymog’im bor. Yana quyuq qaymog’im bor. Ko’ngling qaysi birini xohlasa, shuni oldin beraman, — debdi.
O’g’li onasiga:
— Onajon, men g’oz go’shtini quymoqqa o’rab, uni qaymoqqa botirib yeyishga odatlanganman, — debdi.
Undalma ishtirok etgan gaplarni topib ko’chiring. Undalma gapning qaysi o’rnida kelgan?
Undalma fikrning qaysi shaxsga qaratilganini bildiradi?
Musobaqa o’tkaziladi. O’quvchilar undalma ishtirok etgan she’rlar aytishadi:

• 
  Dada, quyosh dumalab,
  

Tog’ boshiga yotibdi.
Yiqilibdi, shekilli,
Burni qonab ketibdi.

• 
  Oq bulut, oppoq bulut,
  

Tog’ bag’riga oq, bulut.
Oq oltinni terguncha
Endi kamroq yog’, bulut.

• 
  Yur, tog’larga chiqaylik, qani yur,
  

Oh, qandayin oppoq nur, yaltirar.

• 
  Tuyalar, ho tuyalar
  

Uying qayda tuyalar. …