Mavzu: Mustaqillik va ona tili haqida suhbat

4. Yangi mavzu bayoni. Darslik bilan ishlash.
Gap kim yoki nima haqida aytilganini bildirgan so‘z bilan ular haqida nima deyilganini bildirgan so‘z gapning asosiy mazmu-nini bildiradi. Bu — gapning asosi bo‘ladi.
Gapning asosini belgilash uchun ushbu gapni o‘qiymiz. O‘quvchi mehnatni sevadi. Avval so‘roq berib, gap kim (yoki nima) haqida aytilganini bildirgan so‘zni topamiz: (kim?) o‘quvchi; uning tagiga bitta chiziq chizib belgilaymiz.
Keyin so‘roq berib u (o‘quvchi) haqida nima deyilganini bildirgan so‘zni topamiz: (nima qiladi?) sevadi va uning tagiga ikkita chiziq chizib belgilaymiz.
(Kim?) O‘quvchi mehnatni (nima qiladi?) sevadi.
(Nima?) Mehnat kishini (nima qiladi?) ulug‘laydi.


Gapda so’zlar mazmunan o’zaro bog’lanadi. Gapda so’zlarning bog’lanishi so’roqlar yordamida aniqlanadi.

27- mashq Matnni o‘qing. Mashq qanday gaplardan tuzilgan? Gaplar nimalardan tuzilgan?

Tog‘lar yozda garmselning yo‘lini to‘sadi. Ular sovuq shamolni o‘tkazmaydi. Bunday joylarda o‘simliklar yaxshi o‘sadi.
So‘roqlar yordamida ajratilgan so‘zlarning qaysi gap bo‘lagi ekanini ayting. Ularni o‘zi bog‘langan so‘z bilan birga ko‘chiring. So‘zlar o‘zaro nimalar vositasida bog‘lanadi?
Garmsel — o‘simliklar uchun zararli, issiq shamol
Gapda so‘zlar o‘zaro so‘z o‘zgartuvchi qo‘shimchalar va ohang yordamida bog‘lanadi.
2 8- mashq. Chizmani kuzating. Gapda ikkinchi darajali bo‘laklar qaysi bo‘laklarga bog‘langan?

O‘qing. So‘roqlar yordamida gapdagi so‘zlarning bog‘lanishini aniqlang va chizmada tasvirlang.

Ra‘no kichkinagina niholning unganini ko‘ribdi.
Aziz Abdurazzoq
Chizmani kuzating. So‘roqlarga mos so‘z topib, gap tuzing.

Gapda so‘zlar o‘zaro bog‘lanadi. . Kesim egaga bog‘lanadi. . Ikkinchi darajali bo‘laklar egaga yoki kesimga bog‘lanadi.

V.Uyga vazifa:
29- mashq. O‘qing. So‘roqlar yordamida gap bo‘laklarini aniqlang. Ularning bog‘lanishini chizmada tasvirlang.
Men elimning yuragida yashayman.
Hamid Olimjon
Biz qovunlarni, tarvuzlarni mashinalarga ortdik.
Shukur Sa‘dulla
Har bir so‘zning qaysi gap bo‘lagi bo‘lib kelganini ayting.

5. 
   Darsni yakunlash, xulosalash. O‘quvchilarni reyting tizimi bo‘yicha baholash.