Mavzu: Multisim dasturining yaratilish tarixi, xususiyatlari, bosh ishchi oynasi. Ishdan maqsad

Ishni bajarish tartibi: 

1.

 

Multisim

 dasturida 2.5- rasmdagi sxema yig‘ilsin. . 

 

 2.5- rasm. Diodning VAXni oʻrganish sxemasi. 

2.

 

Multisim

  dasturi  kutubxonasidan  diod  tanlab  olinsin,  har  bir  kompyuterda 

turlicha diodlar boʻlishi kerak.  

3.

 

I

D

 

i

  U

D

 

kattaliklar  oʻlchansin.  U1  kuchlanish  manbai    kuchlanishi 

oʻzgartirilganda dioddan turlicha toklar oʻtadi, bu paytda dioddagi kuchlanish ham 

oʻzgaradi- voltamper xarakteristikasi (VAX) shu tariqa olinadi.  

4.

 

I

D

 =f(U

D

)

 bog‘liqlik grafigi chizilsin 

 

Id 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ud 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

Diod voltamper xarakteristikasi (VAX)ni oʻrganishning tez va qulay usuli bor- bu 

VAXni  bevosita  ossillograf  ekranida  aks  ettirsa  boʻladi  (2.6-  rasm).  Bu  sxema 

Multisim  dasturida  yig‘ilgan.  Sxemani  shu  tarzda  ulaganda  ossillograf  gorizontal 

oʻqida  nuqta  koordinatasi  kuchlanishga  proporsional  boʻladi,  vertikal  oʻqda  esa 

dioddan  oʻtuvchi  tokka  proporsional  boʻladi.  1  kOm  qarshilikdagi  kuchlanish 

voltlarda  dioddan  oʻtuvchi  tokka  son  jihatdan  teng  boʻlgani  uchun  (I=U/R=U) 

vertikal  oʻqda  bevosita  diod  toki  qiymatini  amperlarda  oʻqish  mumkin.  Agar 

ossillografda  V/A  rejimi  tanlangan  boʻlsa,  tokka  proporsional  kattalik  (kanal  V) 

vertikal  oʻqqa  joylashtiriladi,  kuchlanish  esa  (kanalA)  gorizontal  oʻqqa 

V1

12 V 

R1

1.0k

U1

DC  1e-009

0.000

A

+

-

U2

DC  10M

0.000

V

+

-

D1

1N3492

---

joylashtiriladi.  Bu  oʻz  navbatida  voltamper  xarakteristikasi  (VAX)ni  bevosta 

ossillograf ekranida kuzatishni ta’minlaydi.   

 

2.6- rasm. Diod volt-amper xarakteristikalarini bevosita kuzatish sxemasi. 

Yuqoridagi  sxema  bilan  diodning  toʻg‘ri  va  teskari  ulanishi  volt-amper 

xarakteristikalarini kuzatish mumkin.