Mavzu: "Moliyaviy hisobotlar asosida korxonaning investitsion jozibadorligini baholash"

“UzAuto Motors” AJning investitsion jozibadorligini tahlil qilish.

" UzAuto Motors " AJ 1993 yilda davlat ro’yxatidan Koreyaning DAEWOO korparatsiyasi investitsiyasi hisobiga Q’shma Korxona sifatida davlat ro’yxatidan o’tadi keyingi rivojlanish tarixi esa barchamizga ma’lum, Andijon viloyati, Asaka tumanida qurilishi 1994-yilda boshlanadi, 1996-yilda esa o’zining ilk avtomabilini DAMASni ishlab chiqara boshlaydi. Tashkiliy-huquqiy shakli - Aksiyadorlik jamiyati. Mulk shakl – aksiyalar paketi O’zbekiston Respublikasi Moliya vazirligiga tegishli.
Qo'shimcha tashqi kapitalga muhtoj bo'lmagan tashkilot deyarli yo'q. Ma'lumki, investitsiyalar ishlab chiqarishni o'sishiga, boshqa korxonalarga nisbatan raqobatbardosh ustunliklarini oshirishga, foydani oshirishga, ishlab chiqarishni takomillashtirish uchun yangi texnologiyalarni joriy etishga yordam beradi yoki. Ko'plab afzalliklar mavjud, ammo asosiy vazifa mablag 'yig'ishdir.
Jozibaning ko'plab usullari mavjud, ammo bu jozibadorlikning samaradorligini anglatmaydi. Ideal variant yangi va potentsial samarali biznesni boshlash uchun bitta biznesni sotish bo'ladi.
Dastlab, mavjud variantni iloji boricha yuqori narxda sotishingiz kerak. Kelajakdagi loyihaning rivojlanishi sotuvga bog'liq. Amaliyot shuni ko'rsatadiki, bunday investorlar o'z mablag'larini foydali biznesga sarflashni xohlaydigan odamlardir, ularning ba'zilari ortida katta tajribaga ega. Bunday holatda, daromadni maksimal darajaga ko'tarish kuzatilishi mumkin.
Global kapital etishmovchiligi holatlarida siz to'g'ridan-to'g'ri sarmoyaga murojaat qilishingiz mumkin. O'z navbatida, ushbu usul quyidagilarga bo'linadi:

• 
  moliyaviy investorlarning investitsiyalari;
  
• 
  investitsiyalarning strategik turi.
  

Parametrlarni baholash tizimi 1-Jadval

Ko'rsatkichlar / baholash	Yaxshi	Qoniqarli	Qoniqarsiz	Juda qoniqarsiz
Sotish rentabelligi, %	>20	5–20	-20 - 0	< -20
Uzoq muddatli aktivlarning rentabelligi, %	>20	15–20	0–5	< 0
Aylanma rentabellik aktivlar, %	>15	5–15	-10–0	<-10
O'z kapitalining rentabelligi	>45	15–45	-30–0	<-30
Ishlab chiqarish zaxiralarining likvidligi	>0,5	0,3–0,4	0,1–0,2	<0,1
Ishlab chiqarish fondlarining rentabelligi, %	>30	10–30	-20–0	<-20
Joriy likvidlik	>1,3	1,15–1,3	0,9–1	<0,9
Kritik likvidlik	>1	0,8–1	0,5–0,7	<0,5
Abalyut likvidlik	>0,3	0,2–0,3	0,1–0,15	<0,1
O'z aylanma mablag'lari bilan ta'minlash koeffitsienti, %	>22	12–22	-11–0	<-11
Avtonomiya darajasi, %	>50	20–50	3–10	<3
Barcha moliyaviy majburiyatlarning mavjud aktivlari bilan qoplash koeffitsienti	>2	1,5–2	0,5–1	<0,5
Umumiy to'lov qobiliyati koeffitsienti	0,5–0,7	<0,5	-	-
Moliyaviy xavf darajasi	<0,5	0,5–0,6	0,7–0,9	1
Moliyaviy qaramlik darajasi	0,5	0.6	0.8	0.9
Qarz kapitalining konsentratsiyasi darajasi	0,9	0,8–0,9	0,6–0,5	<5
Xususiy kapitalning manevrlik koeffitsienti	0,2–0,5	0–0,2	-4–(-2)	-6–(-4)
Qarz mablag'larini uzoq muddatli jalb qilish koeffitsienti	0	0-1	2-3	3-4

− “yaxshi” −2 ball
− "qoniqarli – 1 ball;
− "maksimal ruxsat etilgan qiymat" – 0;
− "qoniqarsiz – minus 1 ball;
– "juda qoniqarsiz" - minus 2 ball
Korxonaning investitsion jozibadorligini reyting bahosiga kiritilgan xususiyatlarni baholashning yuqoridagi jadvali bo'yicha korxona tomonidan to'plangan ballar miqdorini hisoblash orqali bir korxonaning investitsion jozibadorligini baholash mumkin. Bundan tashqari, quyidagi jadvaliga ko'ra, kompaniya tomonidan to'plangan ballar sonini reytingning tegishli darajasiga bog'lash kerak.
Agar siz bir nechta biznesni taqqoslashingiz va ulardan eng jozibador investitsiyani tanlashingiz kerak bo'lsa, korxonalarni ilgari hisoblab chiqilgan va ko'rsatkichlarning dinamikasini hisobga olgan holda tuzilgan ballar miqdori bo'yicha tartiblashtirish kerak.
Yuqorida keltirilgan usul bo'yicha “UzAuto Motors” AJ ning investitsion jozibadorligini tahlil qilamiz.
Birinchi bosqichda biz 2020-yil va o’tgan yilning mos davri uchun barcha ko'rsatkichlarni hisoblaymiz.
Sotish rentabelligi:




Ikkinchi bosqichda 2020 uchun har bir ko'rsatkich 1-jadvalga muvofiq belgilanadi. Keyin ballar indikatorlarning dinamikasini hisobga olgan holda o'rnatiladi. 2020 uchun sotish rentabelligi 11% ni tashkil etadi. Parametrlarni baholash bo'yicha 11% "qoniqarli" baholashga mos keladi (ball +1). O’tgan yilning mos davri uchun 8% ham qoniqarli hisoblanadi, ya'ni hisobot yilida bu ko'rsatkich 3% ga oshdi. Ko'rsatkichlarning dinamikasini hisobga olgan holda ballni hisoblash uchun sotish rentabelligi parametrini (+1) baholash uchun 0,03 (1 + 0,03 = 1,03 ball) qo'shamiz.