Mavzu: Mineral о‘g‘itlarni tuproqqa solish me’yorini aniqlash

Mavzu: Mineral о‘g‘itlarni tuproqqa solish me’yorini aniqlash


Mashg‘ulotning maqsadi: ekinlarni oziqlantirish uchun mineral о‘g‘itlar solish me’yorlarini aniqlashni о‘rganish.
Nazariy ma’lumot
Yuqori va sifatli hosil olish uchun o’simliklarda barcha ozuqa moddalari bo’lishi zarur.Ular tuproq tarkibida organik va birikmalar shaklida bo’ladi.Ularning parchalanishi va minerallashishi natijasida o’simlik o’zlashtiradigan holatga aylanadi. Ozuqa moddalarning miqdori tuproqning suv va havo rejimi bilan uzviy bog’liq bo’ladi.
O’g’itlar organik va mineral holatda bo’ladi. Organik o’g’itlar qadimdan qishloq xo’jaligining dehqonchilik sohasida qo’llaniladi. Organik o’g’itlarning asosi hayvonot va o’simlik dunyosining qoldiqlari hisoblanadi.
Mineral о‘g‘itlar. Azotli о‘g‘itlar. Ammiakli selitra(NH₄NO₃) – oq mayda kristall, tezda mushtlashib qoladi, donador (granullangan) holdagisi deyarli mushtlashib qolmaydi, tarkibida 33-34% sof holdagi azot bor, namni о‘ziga tez tortadi, quruq joyda saqlanmasa, zax tortib mushtlashib qotib qoladi, suvda tez eriydi.
Natriyli selitra(NaN0₃)– oq tusdagi kukun, mayda va yirik kristall holda bо‘ladi, tarkibida 16% azot bor, suvda tez eriydi. О‘ziganam tortishi о‘rtacha, mayda kristall holdagisining mushtlashib qolishi о‘rtacha, yirik kristalli xili deyarli mushtlashmaydi.
Kalsiyli selitra Ca (N0₃)₂–oq tusdagi kristallsimon kukun, tarkibida 17% azot bor. Suvda tez eriydi, namni о‘ziga о‘rtacha tortadi, tez mushtlashib koladi.
Sulfat ammoniy [ (NH₄)₂ SO₄] –oq yoki kulrang tusdagi mayda kristallsimon kukun, tarkibida 20-21% azot bor. О‘ziga namni juda sekin tortadi, salga mushtlashib qolmaydi, suvda tez eriydi.