Mavzu. Milliy iqtisodiyot va uning makroiqtisodiy ko’rsatkichlari milliy xisoblar tizimi


O’zbekistonda umumiy ishlab chiqarish hajmida oraliq iste’mol va yalpi



Download 36,19 Kb.
bet3/5
Sana28.06.2022
Hajmi36,19 Kb.
#711900
1   2   3   4   5
O’zbekistonda umumiy ishlab chiqarish hajmida oraliq iste’mol va yalpi
qo’shilgan qiymat nisbati
YalM (YaMM) - moddiy xarajatlarning yillik summasi = SMM
Shunday qilib, SMM amortizatsiya ajratmasi summasiga kamaytirilgan YaMM sifatida chiqadi.
SMM qiymatiga egri soliqlar summasi kiradi. Egri soliqlar narxga ustama xarajat hisoblanadi. Bunday soliqlar yuki iste’molchi zimmasiga tushadi va uning hisobiga o’zlarining daromadining bir qismini sarflaydi. SMMdan egri soliqlar chiqarib tashlansa milliy daromad (MD) ko’rsatkichi hosil bo’ladi.
Milliy daromad - bu ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatish sohalaridagi barcha ishtirokchilar o’zlashtirgan omilli daromadlari summasidir.
SMM - biznesga egri soliq= milliy daromad (MD).
Amaliyotda ishlab chiqarilgan va foydalanilgan MD farqlanadi. Ishlab chiqarilgan MD - bu yangidan yaratilgan tovar va xizmatlar qiymatining butun hajmi. Foydalanilgan MD - bu ishlab chiqarilgan MDdan yo’qotishlar (tabiiy ofatlar, saqlashdagi yo’qotishlar va h. k.) va tashqi savdo qoldig’i chiqarib tashlangan miqdorga teng.
Milliy daromadni, omilli daromadlarning barcha turlarini (amortizatsiya ajratmaci va biznesda egri coliqlardan tashqari) qo’shib chiqish yo’li bilanham aniqlash mumkin.
Shaxsiy daromad ko’rsatkichini topish uchun milliy daromaddan uy xo’jaliklari hisobiga kelib tushmaydigan daromadlar chiqarib tashlanib, joriy mehnat faoliyatining natijasi hisoblanmagan daromadlar unga qo’shiladi.
2. Nominal va real yalpi ichki mahsulot ko’rsatkichlari
YaIM yordamida milliy iqtisodiyotda tovar va xizmatlar ishlab chiqarish yillik hajmi qiymat o’lchovida hicobga olinadi.
YalM yil davomida ishlab chiqarilgan barcha pirovard tovarlar va xizmatlarning bozor narxidagi summasi bo’lganligi uchun tovarlarning nafliligi ko’paymagan holda narxlar oshishi evaziga uning qiymati ortib ketishi mumkin. Shuning uchun yalpi ichki mahsulot hajmiga baho berishda nominal va real ko’rsatkichlar hisobga olinadi. Uning joriy bozor narxlarida hisoblangan hajmi nominal, o’zgarmas narxlarda hisoblangani esa real mahsulot deb yuritiladi. Har xil yillarda ishlab chiqarilgan YalM qiymatini faqat narx o’zgarmagan taqdirda o’zaro taqqoslash mumkin bo’ladi.



Download 36,19 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish