Feodalizm davrida din va idealizm cheksiz hukmronlik kilishiga karamay, ularga qarshi materialistik, ateistik tendensiyalar din va idealizmga karshi tabiat fanlari rivoji davom etdi. Feodalizm va cherkovning rasmiy dunyokarashi sifatida mafkura (iloxiyot) sxolastik falsafa butun o’rta asr davomida hukmronlk kildi. Bu falsafaning nazariy manbai Platon ob’yektiv idealizmi Aristotelь falsafasining idealistik va metafizik tomonlari edi. Endi biz o’rta asrlar davomida ikki asosiy okim-nominalizm va realizm o’rtasidagi keskin kurashning moxiyati nimadan iborat ekanligini qarab chikamiz. Nominalizm shaxar savdogarlari va hunarmandlari manfaatlari, ularning cherkov hokimiyatiga karshi kurashini ifoda etuvchi, o’z davrining ilg’or falsafiy oqimi hisoblanadi. Realizm cherkov va feodallar manfaatlarini ifoda etuvchi, sxolastik falsafiy okimdir. Realizmning dastlabki asoschisi Platon xisoblanadi. Asosiy vakillari Anselьm, Dun Skott, Eriguen, Foma Akvinskiylardir. Ularning nuktai nazaricha, umumiy tushunchalar – universal real mavjud bo’lib, ular mustaqil goyaviy mohiyat sifatida birlamchidir. Moddiy olamnng predmetlari esa ikkilamchidir.
Do'stlaringiz bilan baham: |