Mavzu: markaziy bank va unig funktsiyalari

2.Markaziy bankning funksiyalari

Markaziy banklar asosiy to‘rtta funksiyasi

banknotalar emissiyasi;

pul-kredit munosabatlarini tartibga solish;

banklarning banki;

hukumat banki.

Banknotalarni emissiya qilish - Markaziy bankning eng asosiy va dastlabki funksiyalaridan biri hisoblanadi. Ma’lumki, muomaladagi pul massasi hajmini oshirish yoki kamaytirish aynan Markaziy bankning banknotlarni emissiya qilish funksiyasi bilan bog‘liq bo‘lib, uning hajmi iqtisodiyotdagi pul massasining hajmi bilan belgilanadi.

Markaziy bankning pul-kredit munosabatlarini tartibga solish funksiyasining asosiy maqsadi milliy valyutaning barqarorligini ta’minlashga qaratilgan bo‘lib, ushbu funksiya qator pul-kredit instrumentlari orqali amalga oshiriladi.

Ushbu instrumentlar sifatida:

1) tijorat banklariga nisbatan o‘rnatilgan majburiy zaxira siyosati;

2) tijorat banklarini qayta moliyalash siyosati (hisob stavkasi);

3) ochiq bozordagi siyosati;

4) valyuta va depozit siyosatlarini keltirish maqsadga muvofiq.

Markaziy bank banklarning banki sifatida mamlakatdagi barcha kredit muassasalariga litsenziya beradi va ularni qaytarib oladi, shuningdek, tegishli iqtisodiy me’yorlar asosida kredit muassasalari faoliyatini tartibga solib, ularning ustidan tegishli nazoratni amalga oshiradi.

Markaziy bank hukumatning banki funksiyasini bajarishda asosiy e’tibor hukumatning oltin va valyuta zaxiralarini saqlash va ularni tasarruf qilish, shuningdek, davlat byudjeti taqchilligini qoplash maqsadida tegishli moliyaviy yordamni (kredit) berishga qaratiladi.