Mavzu: markaziy bank va unig funktsiyalari

Mavzu doirasida o‘rganiladigan savollar:

• Markaziy banklar va uning tuzilishi, funksiyalari.
• O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki faoliyatining asoslari, maqsadi vazifalari va operatsiyalari.
• Chet el Markaziy banklari faoliyatining o‘ziga xos xususiyatlari.
• Banklarning banki sifatida Markaziy bankning faoliyati.
• Markaziy bankning davlat bilan aloqasi.

ODDIYLIKDAN MURAKKABLIKKA,

MURAKKABLIKDAN MUKAMMALLIKKA,

MUKAMMALLIKDAN BUYUKLIKKA,

BUYUKLIKDAN ABADIYLIKKA!

B.SH.S

• Markaziy banklar va uning tuzilishi.

Mamlakat bank tizimining asosiy bo‘g‘ini Markaziy bank hisoblanadi. Markaziy bank bevosita mijozlarga bank xizmatlarini ko‘rsatmaydi, ayrim davlat tashkilotlari bundan mustasno.

“markaziy bank”

“xalq banki”

“emission banki”

“milliy banki”

“zaxira banki”

“davlat banki”

AQShda Federal zaxira tizimi, Angliyada Angliya banki, Yevropada Yevropa Markaziy banki, O‘zbekistonda Markaziy bank, Qozog‘istonda Milliy bank va hokazo.

• Markaziy banklarning vujudga kelish tarixiga e’tibor qaratadigan bo‘lsak, ular mamlakatda pul muomalasini tartibga solib turuvchi moliyaviy muassasa sifatida vujudga keldi.

Dastlabki Markaziy bank 1650 yilda Shvetsiyaning Stokgolm shahrida tashkil etilganligi qayd qilingan.

Dastlabki emission bank 1694 yilda Angliya banki sifatida tashkil etilgan bo‘lib, ushbu bank muomalaga pullarni emissiya qilish va banklarning tijorat veksellarini ro‘yxatga olish bilan shug‘ullangan.

Markaziy banklarning tashkil topish shakli

davlat kapitali asosida tashkil topgan markaziy banklar

(Buyuk Britaniya, Yevropa ittifoqi, Rossiya)

aksiyadorlik shaklidagi markaziy banklar

(AQSh, Italiya)

aralash kapital ishtirokida markaziy banklar

(Yaponiya, Belgiya)