Mavzu: Mahalliy va umumiy xirurgik infeksiyalarning chiqarish sabablari, klinik belgilari, tekshirish, davolsh va parvarishlashda o’ziga xos xususiyatlari. Reja

SUYAKLAR, BO'G'IMLAR VA PAYLARNING

YIRINGLI KASALLIKLARI

Periostit. Suyak ustki pardasining yallig'lanishi alohida kasallik holida ham uchrashi mumkin, lekin ko'pincha u suyak hamma qatlamining umumiy shikastlanishi (mas. bosh suyagining yallig'lanishi) uning tarkibiy qismi bo'ladi.

Etiologiyasi va patogenezi. Periostit suyak ustki pardasiga boshqa to'qimalardan gematogen yoki kontakt yo'li bilan tushgan yiringlatuvchi infeksiya tufayli paydo bo'ladi. Suyak ustki pardasining yallig'lanishi travma natijasida (aseptik periostit) avj olishi mumkin. Periostit spetsifik infeksiya orqali (zaxm, sil), ayniqsa, kasallikning yiringli turlari mavjudligida kamdan-kam hollarda paydo bo'ladi.

Klinfkasi. O'tkir periostitda og'riq, haroratning ko'tarilishi va mahalliy to'qima shishi paydo bo'ladi. Ko'pincha periostit ikkilamchi xususiyatga ega bo'ladi. Bosh suyagining yiringli yallig'lanishida ko'pincha suyak ustki pardasining yiringli infiltratsiyasi, suyak ustki pardasi osti abssesslari avj oladi. Yiring yorilguncha harorat ko'ta­rilishi, et uvishishi, qonda leykotsitoz borligi aniqlanadi.

Surunkali periostit kam uchraydi. Yalig'lanishning bu turida suyak usti notekis, g'adir-budur ekanligi paypaslab ko'rilganda bilinadi.

O'tkir periostitni bosh suyagining yiringli yallig'lanishidan, yumshoq to'qmalar flegmonasidan, saramas, suyak sili va suyak sarkomasidan farqlash lozim.

Davosi. Kasallangan joyni tinch qo'yish, qo'l yoki oyoqni qimirlamay turadigan qilib qo'yish (immobilizatsiya) buyuriladi. Mahalliy isituvchi muolajalar qo'llaniladi. Antibiotiklarni suyak ustki pardasi ostiga yuborish naf beradi. Yiringli abssess bo'lgan-da jarrohlik yo'li bilan davolaniladi.