Mavzu: Kuchli davlatdan kuchli fuqarolik jamiyat sari konsepsiyasi

3. Jamoatchilik nazorati to‘g‘risidagi qonunning (2018) qabul qilinishi va uning ahamiyati.

Aholining ijtimoiy-iqtisodiy huquqlarini ta’minlashga xizmat qiladigan xo‘jalik boshqaruvi organlarining faoliyati qonunda obyekt doirasiga kiritilmaganini deputat izohladi.

Jamiyat hayotidagi eng dolzarb, aholini, ularning muayyan qatlamini tashvishga solayotgan muammolarni hal etish uchun jamoatchilik nazorati muhim. Qolaversa, jamoatchilik nazoratining mavjudligi demokratik huquqiy davlat va fuqarolik jamiyati taraqqiyotining muhim shartidir.

Aynan jamoatchilik nazorati orqali fuqarolar va jamoat tuzilmalari jamiyat hayotidagi muammolarning yechimini topishga erishadilar. Demak, jamoatchilik nazorati institutini erkin fuqarolik jamiyati barpo etishning, shuningdek, davlat va jamoat tashkilotlari o‘rtasidagi samarali hamkorlikni tashkil etishning muhim vositasi deyish mumkin.

Shu ma’noda, mamlakatimizda nihoyat “Jamoatchilik nazorati to‘g‘risida”gi qonuni qabul qilindi va 2018-yil 13-aprel kuni matbuotda e’lon qilindi. Xo‘sh, fuqarolik jamiyati barpo etishda ushbu qonunning o‘rni qanday? Mazkur huquqiy hujjatni jamoatchilik nazoratini o‘rnatishda mukammal yaxlit qonun deya olamizmi? Shu va boshqa savollar bilan Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputati Shuhrat YAKUBOVga murojaat qildik.

– O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlarida belgilangan inson huquqlari va erkinliklarini ta’minlashdek yuksak vazifalarga fuqarolik jamiyati institutlarisiz erishish mumkin emas.

O‘zbekistonda jamoatchilik nazoratini amalga oshirishning tashkiliy-huquqiy mexanizmlarini mustahkamlashga qaratilgan islohotlar bosqichma-bosqich o‘tkazilmoqda. Avvalo, Konstitutsiyamizda davlatning jamiyat oldidagi mas’ulligi mustahkamlab qo‘yildi. Xususan, O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 2-moddasiga muvofiq davlat organlari va mansabdor shaxslar jamiyat va fuqarolar oldida mas’uldirlar. Shuningdek, 2014-yil 16-aprelda qabul qilingan qonunga asosan, Konstitutsiyamizning 32-moddasi jamoatchilik nazoratini amalga oshirishga oid yangi norma bilan to‘ldirildi. Asosiy qonunda bunday normalarning aks etishi, jamoatchilik nazorati institutiga konstitutsiyaviy-huquqiy maqom berdi. Shu bilan birga, jamoatchilik nazoratini amalga oshirishga oid qonunchilik tizimining shakllanishiga zamin yaratdi.

Yuqoridagi islohotlarning mantiqiy davomi sifatida O‘zbekiston Respublikasining “Jamoatchilik nazorati to‘g‘risida”gi qonuni qabul qilindi.