Mavzu: Kreditning mohiyati,vazifalari Reja

Xalqaro kredit — ssuda kapitalining xalqaro iqtisodiy munosabatlar sohasida harakat shaklidir. Bunda kredit beruvchi va kredit oluvchilar sifatida davlat muassasalari, banklar, firmalar, xalqaro valuta-kredit va moliya tashkiloti qatnashadi. Xalqaro kredit ham «kredit» kategoriyasining bir turidir va u bir qator iqtisodiy kategoriyalar (foyda, baho, pul, valuta kursi, to‘lov balansi, savdo balansi kabilar) bilan bog‘liqdir. Xalqaro kredit o‘z yo‘lida bir qancha ko‘rinishlarda bo‘ladi. Masalan, ichki, tashqi, aralash kreditlash, tashqi savdoni moliyalash, tijorat krediti, investitsiya obyektlarini kreditlash, qimmatli qog‘ozlarni sotib olish, tashqi qarzni uzish, tovar shaklida va valuta shaklida kreditlash, xalqaro pul birliklarida (SDR, EKU) kredit berish kabi shakllarda bo‘ladi.
Tijorat krediti — bu sotuvchilarning xaridorlarga tovar shaklida beriladigan kreditdir. Bunda tovarlar ma’lum muddatda pulini to‘lash sharti bilan nasiyaga beriladi. Òijorat kreditini nasiyaga oluvchi uning egasiga veksel (qarzning majburiyatnomasi)ni beradi. Tijorat kreditida foiz nasiyaga sotiladigan tovar narxiga ustama shaklini oladi, shu sababli tovar nasiyaga, shu davrdagi narxdan
yuqoriroq narxda beriladi. Bevosita kreditning ommaviy ko‘rinishlaridan biri qimmatbaho tovarlarning (avtomashina, uy, televizor, kompyuter, yaxta, videomagnitofon) aholiga nasiyaga sotilishidir. Bunday kredit tovarlarni bo‘lg‘usi daromad hisobiga sotish uchun qo‘llaniladi. U to‘yingan tovarlar yetarli, binobarin, taqchillik yo‘q bozorda qo‘llaniladi.
Iste’mol krediti — tijorat banklari tadbirkorlik uchun firmalarga qarz bersa, iste’molchilarga tovar sotib olish uchun qarz beradi. Buning natijasida iste’mol krediti paydo bo‘ladi. Bunda bank iste’molchilarga kredit kartochkalari beradi, ularga ma’lum summaga qadar tovarlar xarid etadilar, xarid puli banklar magazinlar bergan schotga qarab to‘lanadi. Bunday kredit g‘oyat imtiyozli bo‘ladi, hatto foizsiz ham bo‘lishi mumkin. Iste’mol krediti aholining iste’mol ehtiyojlarini qondirishga mo‘ljallangan.
Ipoteka krediti. Yakka tartibda uy-joy qurish maqsadlariga beriladigan uzoq muddatli kreditlar ipoteka krediti deyiladi.