Mavzu: ko’p tilli (O’zbek va rus) auditoriyada ingliz tilini intensiv o’qitish uslubiyatlari mundarija kirish I bob: ko’p tilli

XULOSA……………………………………………………………………...….37

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR………………………………………..40

KIRIRSH

Ijtimoiy-iqtisodiy va ma'naviy taraqqiyotning istiqbollari mavjud tizim va ta'lim sifati bilan belgilanadi, xususan, zamonaviy jamiyatning eng muhim muammolarini hal qilishda har bir o'quv mavzusining o'rni qanchalik to'g'ri belgilanadi.

Ob'ektiv ravishda jamoat qiymati bo'lgan chet tili ham bundan mustasno emas. Uning o'rta maktab o'quv dasturiga kiritilishi jamiyatning o'ziga xos ijtimoiy buyurtmasi hisoblanadi, chunki hozirgi paytda bizning jamiyatimiz har qachongidan ham ko'proq odamlarga chet tillarida gaplashishni talab qilmoqda. Tilni o'zlashtirishning amaliy maqsadi - bu ilm-fan, texnika, ijtimoiy hayot, shaxsni rivojlantirishning turli sohalarida o'z bilimlarini chuqurlashtirish, erkin muloqot darajasida maqsadli tilda dialogda ishtirok etishga qodir va tayyor bo'lgan bilimlarni chuqurlashtirish uchun foydalanish, bu esa malakali ravishda amalga oshirilishi kerak.

O’zbek, rus va ingliz tili darslarida o’quvchi va talabalar tanlagan sohasiga oid o’z ona tilisidagi zaruriy atamalarning ma’nosini tushunsa, o’zbekcha, ruscha va inglizcha nomlanishini bilsa, bir so’zni boshqasi bilan qiynalmay almashtira olsa, shu tillarda fikrni og’zaki va yozma shakllarda to’g’ri ifodalash malakalariga ega bo’lsa, nutqiy sinonimiyadan foydalana olsa, tillarni o’qitishdan ko’zlangan maqsadga erishilgan hisoblanadi.

So'nggi o'n yilliklarda grammatikaning rolini haddan tashqari pasaytirish istagi paydo bo'ldi, bu esa chet tillarini o'qitishda kommunikativ yondashuvni qo'llaganligi sababli talabalar nutqidagi xatolar sonining sezilarli darajada ko'payishiga olib keldi - bu olib keladidolzarbligi ushbu mavzu. Shunday qilib,muammo Ushbu ish kommunikativ yo'naltirilgan ta'lim yo'nalishi doirasida chet tili (xususan ingliz tili) grammatik materialini o'zlashtirish samaradorligini oshirish yo'llarini, usullarini izlash bo'ladi.

Ingliz tili ta’limining amaliy maqsadini ro’yobga chiqarishda, ya’ni axborotlarni til vositasida berish va qabul qilishda o’quvchilar tilga oid bilim, ko’nikma hamda malakalarni egallaydilar, ixtisoslik fanlaridan sohaviy ma’lumotlarni o’zlashtiradilar va, pirovard natijada, kamolotga erishadilar. Ingliz tilidan mutaxassislik bo’yicha sohaviy matnlarni o’qish esa o’quvchi va talabalarni dasturiy bilimlarini yanada boyitishi, jumladan, kasbga oid sohaviy atamalarni puxta o’zlashtirishlariga o’zining ijobiy ta’sirini ko’rsatadi.

Chet tillar, jumladan, ingliz tilini o’rganisho’rgatish hozirgacha zamonaviy talablar darajasida emasligi barchaga ayondir. Bunga sabab ingliz tili o’qituvchilarining kasbiy (professional) saviyasining yetarli darajada emasligi, darslarda yangi pedagogik texnologiyalarning qo’llanilmasligi, o’rganilayotgan ingliz tili tabiiy muhitining mavjud emasligi kabi sabablarni e’tirof etish mumkin.

Ta’lim sharoitining ikkinchi tarkibiy qismi – til tajribasi tushunchasidir. Termin ushbu o’rinda tor lingvodidaktik jihatdan talqin qilinadi. O’quvchining tajribasi umumiy xabardorlik (obyektiv borliq haqidagi ma’lumotlarni bilish)dan, til zahirasining leksika, grammatika, talaffuz kabi vositalardan, muayyan bir mavzu doirasida ma’lumotlarni berish va olish qobiliyatidan iborat bo’ladi.

Bir va undan ortiq tilni egallashdan qat’iy nazar o’quvchida (har qanday kishida ham) muayyan til tajribasi hosil bo’ladi. Til o’qitishda ularni nutqiy, lisoniy va lingvistik tarkiblar tarzida talqin qilinadi. Nutqiy tarkib deganda, muloqot malakasi, ya’ni axborot yetkazish va o’zgalar fikrini idrok etib tushunish, lisoniy tarafida esa axborot olish va berish maqsadida til hodisalaridan foydalanish va, nihoyat, “lingvistik jihat”dan til hodisalariga doir bilimlar nazarda tutiladi. Har uch qism bir butun “til bilish” tushunchasini hosil qiladi.