Mavzu: Koinotning tuzilishi. Galaktikalar, qora tuynuklar va kvazarlar. Qora materiya, qora energiya Koinot

Boshqa turdagi qora tuynuklar 

Qora  tuynuklarning  hozircha  amaliy  tasdiqlanmagan  va  nazariy  jihatdan  ham  ko‘p-muncha  bahs-munozaralarga  sabab 

bo‘layotgan boshqa xayoliy turlari ham mavjud. Bunday qora tuynuklar haqidagi farazlarning o‘zi ham ko‘p holatda qandaydir 

erish tuyuladi va odatda chayqovchilarning savdoda qo‘llaydigan ayyorona nutqlariga o‘xshab ketadi. Shunday, xayoliy-gipotetik 

qora tuynuk turlaridan biri - "mini-qora tuynuklar" deb yuritiladi. Gipotezaga ko‘ra, bu kabi mini qora tuynuklar massasi o‘rtacha 

tog‘  massasidek  bo‘lib,  lekin  hajmi  proton  radiusiga  teng  bo‘lar emish.  Bunday  mini  qora  tuynuklar  Ulkan  Portlashdan  keyin 

Koinot  shakllana  boshlagan  ilk  bosqichlarda  paydo  bo‘lganligi  va  ular  Koinotda  har  tomondan  mavjudligi  haqidagi  g‘oyani 

mashhur fizik olimlardan biri - 

Stiven Xoking

 o‘rtaga tashlagan edi. Xokingning fikricha, Koinotda kuzatilayotgan gamma nurlar 

chaqnashlarini, aynan shunday mini qora tuynuklarning portlashi natijasi deb izohlash mumkin ekan. Xoking nazariyalari aslida 

ham  g‘ayritabiiy,  g‘alati  shamoili  bilan  doim  ajralib  turgan.  Shundoq  ham  g‘alati  obyekt  bo‘lgan qora  tuynuklarning  yana  bir 

yanada g‘alati va hozircha xayoliy-gipotetik turkumi haqida 

elementar zarralar

 fizikasiga oid ayrim nazariyalar bashorat beradi. 

Elementar zarralar fizikasidan kelib chiquvchi ayrim xulosalarga ko‘ra, Koinotda mikroo‘lchamlardagi qora tuynuklardan iborat 

butun boshli uyumlar bo‘lishi mumkin emish va yana emishki, bunday mikro-qora tuynuklar, Koinot yaralishidan qolgan qurilish 

chiqindilari bo‘larmish. Bunday mikro-qora tuynuklarning diametri taxminan 10

-33

 sm deb keltiriladi. Ya'ni, ular protondan ham 

milliardlab marta kichik emish. Biroq, ta'kidlanganidek, hozirgi kunga kelib bu kabi na mini-qora tuynuklarning, na mikro-qora 

tuynuklarning  haqiqatan  ham  mavjudligini  dalillovchi  biror  bir  eksperimental  uslublar  tugul,  bilvosita  belgilarning  ham  o‘zi 

mavjud emas. Shu bois, bu kabi g‘alati qora tuynuklarning yanada g‘alati turlari haqida hozircha faqat xayolot mevasi sifatida 

fikr yuritish o‘rinli xolos deb o‘ylayman.